بررسی تطبیقی عناصر تصویری نگاره پرواز لا کپشت و دو بط در مکاتب مشهد و قزوین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

کارشناسی ارشد صنایع دستی، مدرس دانشگاه پیام نور اصفهان

چکیده

در تمام دوره های تاریخی تصویرسازی داستان ها با موضوع های متفاوت تو سط نگارگران ایرانی انجام پذیرفته است. یکی از این واعظ کاشفی می باشد. این مقاله با روش » انوار سهیلی « جامی و » هف تاورنگ « داستان ها پرواز لا کپشت و دو بط مشترک درتوصیفی و تحلیلی براساس مطالعات کتابخانه ای به تطبیق عناصر تصویری، ساختار و مفهوم شعر و داستان در مکتب مشهد وقزوین پرداخته است. از مهم ترین اهداف این پژوهش دستیابی به پاسخ این سؤال است که تأثیرپذیری عناصر تصویری مکتب قزوین از خراسان در نگاره پرواز لا کپشت و دو بط چگونه بوده و حامیان هنر چه نقشی در شک لگیری آن داشته اند. همچنین ساختار و ترکی ببندی این دو اثر از نظر مفهومی با شعر و داستان مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد،علیرغم نزدیکی تاریخی مکاتب نگارگری مشهد و قزوین و با وجود مفهومی مشترک در مضمون دو نگاره، به کارگیری عناصر و ساختار دارای تفاوت های بارز است و شباهت و تأثیرپذیری آشکاری در این دو نگاره مشاهده نمی شود. این وجوه تمایز دربه کارگیری عناصر از دو محیط کاری، یکی کاملاً شخصی و دیگری به سفارش و حمایت دربار نشات گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of the Flight of Turtle and Two Ducks Painting in Mashhad and Qazvin schools

نویسندگان [English]

  • Safoura Nayebpour
  • Zahra Esfandiari
MA of Handicrafts, Payame Noor University of Isfahan
چکیده [English]

Iranian painters have been tried to visualize stories with different subjects, in every historical period. One of them is the flight of turtle and the two ducks which is common in “Haft Orang”by Jami “Anwar Suhaili” by Vaez Kashefi. In this study, it is tried to represent concepts, pictorial elements, and composition between two paintings. The two paintings were compared and examined from the schools of Mashhad and Qazvin schools point by descriptive and analytic method according to library studies. The main purpose of this research is to answer this question that how was influence in the use of pictorial elements of two paintings in the Qazvin of Khorasan schools in the Flight of Turtle and Two Ducks, and the role of art patron in its formation. Then the composition and structure of these two paintings have analyzed conceptually by lyric and fiction. Among the results of this study, it can be noted that despite the historical similarities or sameness of Mashhad and Qazvin painting schools, also despite the common concept in the context of two paintings, there is no significant difference in deployment of elements and the composition. So, there are not any similarities and clear influence in these two paintings. This difference or diversity in deployment of elements comes from two different work environments which one of them is completely personal or individual and the other is in order and in support of the court and royal.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Painting
  • Flight of turtle and two ducks
  • Mashhad school
  • Qazvin school
 ## آژن‍د، ی‍ع‍ق‍وب‌ (1384). م‍ک‍ت‍ب‌ ن‍گ‍ارگ‍ری‌ ت‍ب‍ری‍ز و «ق‍زوی‍ن‌ - م‍ش‍ه‍د»، ت‍ه‍ران، ف‍ره‍ن‍گ‍س‍ت‍ان‌ ه‍ن‍ر ## آژند ،یعقوب (1392) نگارگری ایران، تهران، سمت. ## آﻓﺮون، قدیر (1385)‌، «ﺳﻬﻢ ﺧﺮاﺳﺎن در ﭘﻴﺪاﻳﺶ؛ رواج، رشد و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻫﻨﺮ اﻳﺮاﻧﻰـاﺳﻼﻣﻲ»، ماه هنر، شماره 91-92،ص 74-86. ## پاکباز، رویین (1384). ن‍ق‍اش‍ی‌ ای‍ران‌: از دی‍رب‍از ت‍ا ام‍روز، ت‍ه‍ران‌، زرین و سیمین. ## جامی، عبدالرحمن بن احمد (1375). مثنوی هفت اورنگ، مرتضی مدرس گیلانی، تهران، مهتاب. ## جنسن، ‏‫چارلز آر(1393). ت‍ج‍زی‍ه‌ و ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ آث‍ار ه‍ن‍ره‍ای‌ ت‍ج‍س‍م‍ی‌، ترجمه ب‍ت‍ی‌ آواک‍ی‍ان‌، ت‍ه‍ران، سمت. ## حسینی، مهدی(1385) ‌، «هفت اورنگ (جامی به روایت تصویر)»، ماه هنر، شماره 101-102، ص 6-19. ## س‍ی‍م‍پ‍س‍ون‌، م‍اری‍ان‍ا ش‍ری‍و(1382). شعر و نقاشی ایرانی، حمایت از هنر در ایران، ترجمه ع‍ب‍دال‍ع‍ل‍ی‌ ب‍رات‍ی و ف‍رزاد ک‍یانی‌، ت‍ه‍ران ،نسیم دانش. ## شعبان پور، منیره(1382).«مکتب نگارگری هرات و هفت اورنگ»، ماه هنر، شماره 63-64، ص 86-92. ## طاووسی،ابوالفضل (1387). کارگاه نگارگری، ت‍ه‍ران ،کتاب های درسی. ## ک‍اش‍ف‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌ب‍ن‌ ع‍ل‍ی(1362). انوار سهیلی، ت‍ه‍ران، امیرکبیر. ## کن بای، شیلا (1391). نقاشی ایرانی، ترجمه مهدی حسینی، ت‍ه‍ران‌، دانشگاه هنر. ## کن بای، شیلا (1381). نقاشی ایرانی، ترجمه مهناز شایسته فر، ت‍ه‍ران‌ ‌،موسسه مطالعات و هنر اسلامی. ## کورکیان، ا. م و سیکر، ژ.ب (1377). باغ های خیال، ترجمه پرویز مرزبان،تهران‌، فرزان. ## ﻟﻮﻧﻲ مهدی؛ رﺟﺒﻲ، محمد علی و آﻳﺖاﻟﻬﻲ، ﺣﺒﻴﺐاﷲ.(1393) ‌، «ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ اﺷﻌﺎر ﺟﺎﻣﻲ ﺑﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮔﺮی ﻧﮕﺎرة «نجات یوسف ازچاه» در ﻫﻔﺖ اورﻧﮓ»، ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴقی، شماره 2، ص 163-190. ## م‌. م‍ق‍دم‌ اش‍رف‍ی (1367). ه‍م‍گ‍ام‍ی‌ ن‍ق‍اش‍ی‌ ب‍ا ادب‍ی‍ات‌ در ای‍ران‌. ترجمه روی‍ی‍ن‌ پ‍اک‍ب‍از. ت‍ه‍ران‌‌،نگاه. ## ﻧﺪرﻟﻮ، مصطفی و ﭘﻮرﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ، مریم.(1386) ‌، «ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺼﻮﻳﺮی و ﻃﺮاﺣﻲ (دﻳﺰاﻳﻦ) ﻛﺘﺐ ﻛﻬﻦ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺴﻨﻘﺮی و ﻫﻔﺖ اورﻧﮓ ﺟﺎﻣﻲ»، ﻣﺪرس ﻫﻨﺮ، ﺷﻤﺎره 2، ص 77- 93 .## ولش، آنتونی(1389). نگارگری و حامیان صفوی، ترجمه روح الله رجبی، ت‍ه‍ران‌،متن‏‫. ##