مسجد–مدرسه دارالاحسان در شهر سنندج قرار دارد. دارای دو بخش مسجد و مدرسه است. این بنا در دورة قاجار و از سال 1226 تا 1232 هـ.ق. ساخت آن به درازا کشیده است. یکی ویژگی‌های بارز این بنا استفاده گسترده از آیات قرآنی در نماهای بیرونی و داخلی آن است. با اینکه در نگاه نخست به نظر می‌رسد که مهم‌ترین آرایه‌های آن کاشی‌کاری باشد، ولی در تمامی بخش‌های کاشی‌کاری آیات قرآنی بکار برده‌شده است. از آیات قرآنی علاوه بر آراستن دیوارهای داخل و بیرون مسجد و مدرسه، بر روی سرستون‌های شبستان اصلی هم به عنوان نگاره و آرایه استفاده شده است. پرسش‌های اساسی این نوشته؛ آیات قرآنی استقاده شده چه تناسبی با اهداف بانی داشته است؟ پرسش دوم، هدف بانی در نگارش آیات قرانی این بنا آیا در رقابت با حکام بیگانه بوده است؟ در این بنا بسیاری از سوره‌های کوتاه و پایانی قرآن بر روی سرستون‌ها با کاشی نوشته شده است. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که این شیوه استفاده گسترده از آیات قرآنی در مسجد بی‌تأثیر از رقابت با حکام و کارگزاران عثمانی در همسایگی آنها نبوده است. چون والی کردستان این بنا را به جای مسجد–مدرسه‌ای ساخت که حکام عثمانی در زمان تسخیر سنندج ساخته بودند. این بنا علاوه بر اینکه مرکزی عبادی بود، یک مرکز مهم آموزشی در استان کردستان هم محسوب می‌شد. تا پیش از ساخت این بنا آموزش‌ها در مدارس قلمرو عثمانی انجام می‌شد، اما پس از ساخت این مسجد-مدرسه آموزش‌های تکمیلی مذهب شافعی در آن انجام می‌شد. با ساخت این بنا و تاکید ویژه در استفاده از آیات قرآنی در آن علاوه بر تاکید، نشان دهنده توجه به داشته‌های سرزمینی در این مقطع تاریخی است.
دبیرسیاقی، سید محمد، 1381، سیر تاریخی شهر قزوین و بناهای آن، قزوین، نشر حدیث امروز.
زارعی، محمدابراهیم، 1371، مجموعه بناهای مذهبی بایزید بسطامی در بسطام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران(منتشرنشده).
--------------، 1381، سیمای میراث فرهنگی کردستان، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور.
--------------، 1386، سیمای میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان، سنندج، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان.
-------------،1385، مسجد- مدرسه دارالاحسان سنندج، سنندج، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان.
سنندجی، میرزا شکراله( فخر الکتاب)، 1366، تحفه ناصریه در تاریخ و جغرافیای کردستان به تصحیح حشمت‌اله طبیبی، تهران، امیر کبیر.
شریف، قاضی،میرمحمد، 1381،زبده‌التواریخ سنندجی، تصحیح: محمدرئوف توکلی، تهران، توکلی. قصری، محمد کامبیز، 1381، سنندج، دارالایامه کردستان ایران، سنندج . دانشگاه کردستان.
کریمیان، حسن، مسجد دارالاحسان سنندج، فصلنامه وقت میراث جاویدان، سال سوم، شماره اول، صص91-82.
گودرزی، علیرضا، 1391، بررسی شرایط سیاسی-اجتماعی بروجرد در دوره قاجار با اتکا به تحلیل کتیبه‌های مسجد سلطانی، نشریه نامه‌ی باستان‌شناسی، شماره 3، دوره دوم، پاییز و زمستان 1391.صص 173- 191.
مردوخ، محمد، 1379، تاریخ کرد و کردستان ، تهران، کارنگ.
مشکوتی، نصرت اله، 1356، فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی، ایران، تهران، سازمان حفاظت آثار باستانی.
وقایع نگار کردستانی، میرزاعلی اکبر، 1381،حدیقه ناصریه و تحفه‌الظفر، به کوشش: محمدرئوف توکلی.
زارعی, محمد ابراهیم. (1393). نقش وتاثیر آیات قرآنی بر آرایه پردازی در معماری مسجد، نمونه موردی:مسجد - مدرسه دارالاحسان (مسجد جامع )سنندج. نگارینه هنر اسلامی, 1(4), 86-97. doi: 10.22077/nia.2014.504
MLA
محمد ابراهیم زارعی. "نقش وتاثیر آیات قرآنی بر آرایه پردازی در معماری مسجد، نمونه موردی:مسجد - مدرسه دارالاحسان (مسجد جامع )سنندج". نگارینه هنر اسلامی, 1, 4, 1393, 86-97. doi: 10.22077/nia.2014.504
HARVARD
زارعی, محمد ابراهیم. (1393). 'نقش وتاثیر آیات قرآنی بر آرایه پردازی در معماری مسجد، نمونه موردی:مسجد - مدرسه دارالاحسان (مسجد جامع )سنندج', نگارینه هنر اسلامی, 1(4), pp. 86-97. doi: 10.22077/nia.2014.504
VANCOUVER
زارعی, محمد ابراهیم. نقش وتاثیر آیات قرآنی بر آرایه پردازی در معماری مسجد، نمونه موردی:مسجد - مدرسه دارالاحسان (مسجد جامع )سنندج. نگارینه هنر اسلامی, 1393; 1(4): 86-97. doi: 10.22077/nia.2014.504
)