نقش ویژگی های خط نستعلیق در انتقال پیام

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه بیرجند

2 استادیار دانشگاه بیرجند

3 کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند

چکیده

هنر خوشنویسی در اسلام برای نوشتن و کتابت کلام وحی بوجود آمد، بنابراین از هن­های سنتی و از مقدس­ترین هنرهای جهان اسلام و به عبارتی برترین هنرهای دیداری اسلامی محسوب می­شود. به دلیل اهمیت و گستردگی و تنوع کاربردی که این هنر داشته است ، در دوره­های مختلف تاریخ خطوط مختلفی بوجود آمدند که یکی از مهم­ترین آنها ، خط نستعلیق بوده است. این خط از ابداعات ایرانیان بوده و با ترکیب دو خط نسخ و تعلیق به وجود آمده است و به دلیل زیبایی بسیارش آنرا عروس خطوط اسلامی نامیده اند. تأثیر گذاری در سطح غیرکلامی، بخش مهمی از هویت و اهمیت هنر خوشنویسی در شکل های مختلف آن در طول تاریخ این هنر بوده است. در این مقاله با بررسی ویژگی­های بصری حروف در خط نستعلیق و شیوه نگارش و ترکیب­بندی آن ها با بهره­گیری از مبانی هنرهای تجسمی به پیام هایی که این هنر در پیوند با محتوای کلامی و یا جدای از آن از طریق عناصر و روابط شکلی (فرم) طریق فرم  به بیننده منتقل می­کند )سطح غیرکلامی خط ( پرداخته ­شده­ است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of VlSUal. Attributes of Nastaligh in Rransition the Messages

نویسندگان [English]

  • Jalillollah Faroughi 1
  • Mohammad Ali Bidokht 2
  • Mona Nikzadfar 3
1 1- Associate Professor, Birjand University
2 2- Assistant Professor, Birjand University
3 3- M.A in linguistic, Birjand University
  • آیت اللهی،حبیب الله،(1377)،مبانی هنرهای تجسمی،سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها ) سمت)، تهران 
  •   احسنت، قاسم،(1376) ، ترکیب چلیپا ، فرهنگسرا (یساولی)، چاپ سوم، تهران 
  •   امیرخانی، غلامحسین، (1379)، برگزیده آثاراستاد غلامحسین امیرخانی(10تابلو)، انتسارات کلهر، چاپ دوم ، تهران 
  •   بختیاری، جواد،(1364)، جوهره و ساختار هندسی خط نستعلیق، پایگاه مجلات تخصصی ، 5 تیر 1390، http://www.noormags.com/view/Search/ViewResult.aspx 
  •   برات زاده، لیلی،(1384)، خوشنویسی در ایران ، دفتر پژوهشهای فرهنگی، تهران 
  •   پاکباز، رویین ، ( 1388)، دائره المعارف هنر /فرهنگ معاصر ، چاپ و نشر ارشاد اسلامی، چاپ هشتم، تهران 
  •   حسینی­ راد،عبدالمجید، (1380)، مبانی هنرهای تجسمی(قسمت اول)21/358 ، شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران، تهران 
  •   داندیس، دونیس ا ،(1388)، مبادی سواد بصری ، (مسعود سپهرمترجم)، سروش (انتشارات صدا و سیما)، چاپ بیست و یکم، ، تهران (تاریخ انتشار به زبان اصلی1983) 
  •   رانکین پور، هنری، (1382)، ترکیب بندی در نقاشی،(فرهاد گشایش مترجم)، لوتس، چاپ دوم، ، تهران (تاریخ انتشار به زبان اصلی1940) 
  •   رحمانپور، ارمغان،(1387)، مبانی هنرهای تجسمی1، ره آورد، تهران   
  •  شادقزوینی،پریسا ،(1382)،ویژگیهای کلی هنر اسلامی در سه شاخه خوشنویسی، تذهیب و نگارگری با نگاه غیب و شهود،مدرس هنر، ، ش3، صص 71-61 
  •   فضائلی، حبیب الله ،(1350)،اطلس خط، انجمن آثار ملی ایران ، تهران 
  •   فلسفی، امیر،(1383)، نگاهی به ترکیب در نستعلیق، یساولی، چاپ چهاردهم، تهران 
  •   مصلحی، علی محمد،(1387)، مبانی پایه و هندسی عناصر گرافیک(نقطه، خط، سطح)، فخراکیا، تهران 
  •   مه یر ، لوسیه ،(1387)، اطلاعات جامع هنر(اصول مقدماتی هنر)، (عربعلی شروه ،مترجم)، اسرار دانش، ، تهران (تاریخ انتشار به زبان اصلی1976) 
  •   نصر، سید حسین،(1373)، جوان مسلمان و دنیای متجدد، (مرتضی اسعدی، مترجم)، طرح نو ، تهران (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1993)