دین مبین اسلام با بستر فرهنگی وحی و ندای آسمانی قرآن کریم، به شکوفایی و بالندگی زمینههای علمی و هنری یاری رساند.. قبول دین اسلام در قلمرو وسیع ساسانیان و تغییر فرهنگ از تجملپرستی به سادهزیستی موجب توجه بیشتر به سفالگری گردید. اهمیت سفال تنها به عنوان کهنترین صنعت دستی بشر نیست بلکه سفال با نقش و نگارهایی که سازندگانش در پس قرنها به آن دادهاند، تاریخ، فرهنگ و هنر انسانها را نیز به نسلهای بعد منتقل کرده است. با وجود تنوعات بسیاری که در نقوش سفالینه های دوره اسلامی وجود دارد ، پژوهش حاضر به مطالعه و تبیین نقوش گیاهی و حیوانی می پردازد. یکی از انواع نمادهاونقوشی که دراوایل دوره اسلامی به دلیل تحریم نقوش انسانی موردتوجه قرارگرفت؛نقوش گیاهی است.گیاهان به دلیل اینکه از منابع تغذیه بشر بودند، در تفکر بشر جایگاهی خاص داشتهاند؛ که از دیرباز بر روی سفالینهها بکار میرفتهاند. ازدیگر نقوش بااهمیت وترسیم شده برروی سفالینه های دوره اسلامی نمادهای حیوانی می باشد،که برای بیان بیمها و امیدها و نمایش قدرتهای آسمانی از این نقوش استفاده میشده است. حتی تصاویرحیوانی بطور سنتی نقش مهمی در هنر و ادبیات داشتند. روش به کار گرفته شده در این پژوهش روش توصیفی – تاریخی و با استفاده از منابع مکتوب و تصاویر موجود می باشد ، لذا در گرد آوری داده ها از روش کتابخانه ای و مشاهده بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که این نقوش از شرایط پیرامونی در جامعه و اعتقادات مردم آن زمان تاثیر فراوانی پذیرفته است.
ویلسون، اوا، طرحهای اسلامی، ترجمه: محمدرضا ریاضی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ،1377
هال، جیمز(1380)، فرهنگ نگارهای نمادها درهنر شرق و غرب، ترجمه: رقیه بهزادی ،انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
یاحقی، محمدجعفر (1386)، فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی، نشر فرهنگ معاصر،تهران.
یونگ. کارلگوستاو ودیگران (1377)، انسان و سمبلهایش، ترجمه: محمود سلطانیه، جامجم، تهران.
Canby, Sheila R.( 2006), Islamic Art in Detail, London, The British Museum Press.
عبدالهیان.مهناز(1378)،مفاهیم نمادهای مهر و ماه درسفالینه های پیش ازتاریخ،هنرنامه ،سال اول.ش ،56 2،
اکبری.عباس(1390)،سهم کاشان درتاریخ سفال وسرامیک جهان اسلام پایان نامه دکتری پایان نامه ها استادراهنما:یقعوب آژند،دانشگاه تهران.
حدیدی.الناز(1388)، مطالعة تطبیقی نقش و نماد عقاب درمجسمهها، فلزات و منسوجات ایران، یونان و مصر باستان، پایان نامه کارشناسی ارشد دررشته پژوهش هنر،استادان راهنما:ابوالقاسم دادور و عباس اکبری، دانشگاه الزهرا(س)
کوهزاد.نازنین(1389)،بررسی نقوش ونمادهای آیینی در سفالینه های دوران اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشددررشته هنراسلامی، استادان راهنما:ابوالقاسم دادور و عباس اکبری ، دانشگاه کاشان
دادور, ابوالقاسم. (1393). نقوش و نمادهای گیاهی و حیوانی در سفالینه های دوران اسلامی ایران. نگارینه هنر اسلامی, 1(4), 4-18. doi: 10.22077/nia.2014.490
MLA
ابوالقاسم دادور. "نقوش و نمادهای گیاهی و حیوانی در سفالینه های دوران اسلامی ایران". نگارینه هنر اسلامی, 1, 4, 1393, 4-18. doi: 10.22077/nia.2014.490
HARVARD
دادور, ابوالقاسم. (1393). 'نقوش و نمادهای گیاهی و حیوانی در سفالینه های دوران اسلامی ایران', نگارینه هنر اسلامی, 1(4), pp. 4-18. doi: 10.22077/nia.2014.490
VANCOUVER
دادور, ابوالقاسم. نقوش و نمادهای گیاهی و حیوانی در سفالینه های دوران اسلامی ایران. نگارینه هنر اسلامی, 1393; 1(4): 4-18. doi: 10.22077/nia.2014.490