تحلیل معنایی نقوش بناهای قاجاری در بافت قدیم شهر بیرجند (بر اساس رویکرد معناشناسی دیداری)

استروناخ، دیوید (1383 ). پاسارگاد. مترجم: حمید خطیب شهیدی. جلد یکم. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.

         اعظمی، زهرا؛ شیخ­الحکمایی، محمدعلی؛ شیخ­الحکمایی، طاهر (1392). «مطالعۀ تطبیقی نقوش گیاهی گچ­بری­های کاخ تیسفون با اولین مساجد ایران (مسجدجامع نائین، مسجدجامع اردستان، مسجدجامع اصفهان)». هنرهای زیباـ هنرهای تجسمی، شمارۀ 4، صص. 24ـ15.

         افرادی، کاظم (1395). «شناسایی وجه اشتراک پیام موجود در سردر هفت بنای عمومی دورۀ قاجار از طریق تحلیل گفتمان نقوش به­کاررفته در آن­ها». نگره، شمارۀ 37، صص. 47ـ33.

اکرم­پور، اکرم. (1398). « بررسی هنرهای کاربردی بناهای اعیانی بیرجند در دوره قاجار(آجرکاری،گچبری و آینه کاری». پایان نامه کارشناسی ارشد، پایان نامه کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانکده هنر، دانشگاه بیرجند.  

         امیری قرقانی، ماندانا؛ شکری کیانی، مزدک (1400). «بررسی نقش­مایۀ گل شاه­عباسی در مسجد نصیرالملک شیراز». در کنفرانس ملی معماری، عمران، شهرسازی و افق هنر اسلامی در بیانیۀ گام دوم انقلاب، دانشگاه هنر اسلامی، 1- 14.

        امیری، مهین­دوخت و دیگران (1385). برنامه­ریزی راهبردی توسعۀ شهری (تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران). تهران: پیام سیما.

       باغ­شیخی، میلاد (1400). «مطالعۀ تزئینات نمای بیرونی بناهای قاجاری شهرستان کاشان». پژوهش­های باستان­شناسی، دورۀ یازدهم، شمارۀ 30، صص. 247ـ223.

       بمانیان، محمدرضا؛ مؤمنی، کوروش؛ سلطان­زاده، حسین (1390 ). «بررسی نوآوری و تحولات تزئینات و نقوش کاشی‌کاری مسجدمدرسه­های دورۀ قاجار». نگره، سال ششم، شمارۀ 18، صص. 48ـ35.

       بهدانی، مجید؛ مهرپویا، حسین (1389). «گذری بر جدال اژدها در هنر ایران». جلوۀ هنر، سال دوم، شمارۀ 2 (پیاپی 4)، صص. 12ـ5.

           بهنیا، محمدرضا (1380). بیرجند: نگین کویر. تهران: دانشگاه تهران.                             

       پایدارفرد، آرزو، خزائی، محمد (1394). «بررسی تزئینات وابسته به معماری خانه و حسینیۀ آراسته در بیرجند (دورۀ قاجاریه و پهلوی اول)». مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی خراسان بزرگ، شمارۀ 4، صص. 56ـ29.

      پنجه­باشی، الهه؛ دولاب، فاطمه (1397). «مطالعۀ ویژگی و ساختار نقوش سردر بناهای کاشی­کاری­شده در شیراز در دورۀ قاجار». نگره، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 48، صص. 125ـ105.

     پوراحمد، احمد و دیگران (1395). «ارائۀ الگوی نوسازی بافت تاریخی بیرجند با رویکرد ایرانی ـ اسلامی». شهر ایرانی ـ اسلامی، دورۀ هفدهم، شمارۀ 25، صص. 55ـ43.

          حسینی، سیدهاشم (1390). «کاربرد تزئینی و مفهومی شمسه در مجموعۀ شیخ­صفی­الدین اردبیلی»، مطالعات هنر اسلامی، دورۀ هفتم، شمارۀ 14، صص. 24ـ7.

       خزاعی مسک، سمیه؛ پایدارفرد، آرزو (1392). «تزئینات گچ­بری و آینه­کاری عمارت باغ رحیم­آباد». نگره، دورۀ هشتم، شمارۀ 27، صص. 59 ـ49.

      خزائی، محمد (1380). «نقش شیر: نمود امام­علی (ع) در هنر اسلامی». کتاب ماه هنر، شمارۀ 31، صص. 39ـ37.

       دستغیب، نجمه؛ ظفرمند، سیدجواد (١٣٩5). «مطالعۀ تطبیقی نقوش پرندۀ سفالینه­های ایران دورۀ عباسی و سفال­های چـین (قـرن 9م.)». نگره، دورۀ یازدهم، شمارۀ 38، صص. 118ـ106.

       رحمانی، جبار؛ فرح­زاد، یاسمن (1392). «نظام آیینی عزاداری به­مثابۀ نظام ارتباطی». جامعه، فرهنگ، رسانه، شمارۀ 9، 56ـ41.

       رحیم­پناه، فاطمه (1395). «نقش انواع گل شاه­عباسی در قالی­های حرم امام­رضا (ع)». نگره، شمارۀ 28، صص. 89ـ78.

      رضالو، رضا؛ آیرملو، یحیی؛ میرزاآقاجانی، اسدالله (1392). «مطالعۀ سیر تحول نقوش چلیپایی در تزئینات معماری دورۀ اسلامی ایران و زیبایی­شناسی و نمادشناسی آن». هنرهای زیبا _  هنرهای تجسمی، دورۀ هجدهم، شمارۀ 1، صص. 24ـ15.

      روحانی رانکوهی، سیده­مانا (1396). «شاخ فراوانی در هنر و آیین الیمایی». پژوهش در هنر و علوم انسانی، سال دوم، شمارۀ 1 (پیاپی 3)، صص. 71ـ61.

     زمانی طهرانی، شقایق؛ سید­احمد زاویه، سیدسعید (1396). «بررسی ویژگی­های هنری و نمادین پنج جقۀ سلطنتی قاجار موجود در خزانۀ جواهرات ملی ایران». هنر صناعی ایران، شمارۀ 2، صص. 94ـ81.

     سام، مهدی (1386). «بررسی رویکردی نو در نقش­پردازی تزئینات گچی کرمان». باغ نظر، دورۀ چهارم، شمارۀ 7، صص. 38ـ29.

    سخن­پرداز، کامران؛ مراثی، محسن (1388). «بازتاب هنر ایران باستان در تزئینات وابسته به معماری خانۀ امام­جمعه و خانۀ منسوب به امیرکبیر». نگره، شمارۀ 13، صص. 67ـ53.

    شاه­پروری، محمدرضا؛ میرزا امینی، سیدمحمدمهدی (1395). «تجلی نقش خورشیدخانم در قالی ایران». جلوۀ هنر، شمارۀ 15، صص. 66ـ55.

      صداقت، نفیسه (1398). «نقوش نمادین گیاهان بر روی آثار گچ­بری، مهر و نقش­برجسته­های دورۀ ساسانی». باستان­شناسی ایران، دورۀ نهم، شمارۀ 1، صص. 143ـ127.

    طلوع بهبود، مریم (1387). «بررسی نقش گل­وگلدان در گچ­بری­های خانه­های کاشان در دوران قاجار در خانه­های کاشان (خانۀ بروجردی­ها، عباسیان و طباطبای­ها)». پایان­نامۀ کارشناسی­ارشد، دانشکدۀ هنر، دانشگاه الزهرا.

   ظهوریان، مریم (1395). «بررسی نقوش نمادین و نشان­های رمزی در معماری شاخص ایران، از عیلام تا پایان امپراطوری ساسانی ( با رویکرد معناشناسی)». پایان­نامۀ دکترا، دانشکدۀ ادبیات و علوم­انسانی، دانشگاه تربیت­مدرس تهران.

       عزیزی، حسن؛ بهارلو، علیرضا (1399). «خاستگاه و تحول نقش­مایۀ شاخ فراوانی (کورونوکوپیا) در هنر و معماری عصر قاجار». مطالعات معماری ایرانی، دورۀ نهم، شمارۀ 18، صص. 198ـ181.

       عزیزی، رؤیا؛ طباطبایی جبلی، زهره (1401). «آیکونوگرافی خورشیدخانم در رودوزی­های ایران و رابطۀ آن با چشم­زخم (نمونۀ موردی خورشیدخانم­های گنجینۀ صاحبقرانیه)». باغ نظر، دورۀ نوزدهم، شمارۀ 114، صص. 40ـ27.

      فارابی، مرضیه، هاشمی زرج آبادی، شاطری، مفید، (1396). « حسینیه آراسته، بنایی وقفی از دوره قاجاریه در بیرجند».
کنفرانس پژوهشهای معماری و شهرسازی اسلامی و تاریخی ایران، موسسه معماری و شهرسازی سفیران مهرازی با همکاری دانشگاه ها و مراکز علمی کشور ، 16- 1.

      فرشچی، حمیدرضا؛ انصاری، محمد؛ عطایی همدانی، محمدرضا (1400). «بررسی مضامین و نمادها در تزئینات کاشی­کاری حمام­های قاجار (نمونۀ موردی: سربینۀ مردانۀ حمام چهارفصل اراک)». هنرهای صناعی ایران، دورۀ چهارم، شمارۀ 1(پیاپی6)، صص. 72ـ57.

     فره­وشی، بهرام (1352). ایران­ویچ. تهران: دانشگاه تهران.

     فریه، ر. دبلیو. (1374). هنرهای ایران. مترجم: پرویز مرزبان، تهران: فرزان روز.

     فنایی، زهرا؛ مجابی، سیدعلی؛ آیت­اللهی، حبیب­الله (1390). «بررسی تطبیقی و تحلیلی گچ­بری در خانه­های قاجاری اصفهان». هنرهای تجسمی نقش­مایه، دورۀچهارم، شمارۀ 8، صص. 56ـ43.

     قوامی ماسوله، سیده­حانیه؛ منتظری هدشی، مونا؛ شریفی سلطانی، نازنین (1395). «بررسی چگونگی ورود طرح گل­فرنگ به تزئینات معماری و مقایسۀ این طرح با فرش­های دست­باف در دورۀ قاجار». در مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس بین­المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی (سن پترزبورگ روسیه)، صص. 11ـ1.

     کشمیری، مریم (1394). «بررسی پیشینۀ نقش گل اناری در هنر ایران، از دوران باستان تا عصر سلجوقی». هنر، سال پنجم، شمارۀ 10، صص. 24ـ11.

     کول روت، مارگارت؛ گریسون، مارک (1392). اثر مهرهای هخامنشی برجای­مانده بر گل­نبشته­های باروی تخت­جمشید. مترجم: کمال­الدین نیک­نامی و علی بهادری، تهران: دانشگاه تهران.

    کوهستانی، حسین، شواکندی، سیده مهدیه. (1401). « پژوهشی تطبیقی بر نقوش گچ‌بری‌های دو بنای قاجاری شهر بیرجند (باغ اکبریه و رحیم‌آباد)“ ». مطالعات باستان شناسی دوران اسلامی، شماره 2، 201- 215.

      گرمس، آلژیر داس ژولین (1389). نقصان معنا. مترجم: حمیدرضا شعیری، تهران: علم.

     مجیدزاده، یوسف (1370). تاریخ و تمدن عیلام. تهران: نشر دانشگاهی.

     محمدی، رامونا (1387). «نقش خورشید در هنرهای اسلامی». نقش­مایه، دورۀ یکم، شمارۀ 2، صص. 62ـ50.

     محمدی، رضا؛ رجبی، محمدعلی (1389). «بررسی کتیبه­های سردر ورودی منازل تهران، از دورۀ قاجار تاکنون». نگره، دورۀ پنجم، شمارۀ 15، صص. 27ـ20.

     ملکوتی­فر، ولی­الله؛ غربی، موسی­الرضا؛ مولی، محمدحسن (1397). «آیین نمایشی شیر در ششتمد سبزوار و بازنمایی جهان­بینی­ها و ارزش­های فرهنگی و آیینی». نامۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، دورۀ نهم، شمارۀ 17، صص. 48ـ35.

     موسوی، بی­بی­زهرا؛ آیت­اللهی، حبیب­الله (1390). «بررسی نقوش منسوجات در دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی». نگره، سال ششم، شمارۀ 17، صص. 58ـ47.

    مؤمنی، کوروش؛ عطاریان، کوروش؛ قدردان قراملکی، رضا (1394). «بررسی تزئینات خانه­های قاجاری شهر قم (مطالعۀ موردی: خانۀ شاکری قم)». نگارینۀ هنر اسلامی، دورۀ دوم، شمارۀ 7، صص. 142ـ128

     میت فورد، میراندا بروس (1388). فرهنگ مصور نمادها و نشانه­ها در جهان. مترجم: ابوالقاسم دادور و زهرا تاران، تهران: کلهر.

     میردهقان، سیدفضل­الله؛ عزیزی، حمید (1398). «بررسی نقوش نمادین در آینه­کاری خانه­های قاجاری بافت تاریخی شهر یزد». پژوهش­های باستان­شناسی ایران، دورۀ نهم، شمارۀ 20، صص. 223ـ203.

     نوذری فردوسیه، احمد؛ طهوری، نیر (1400). «مطالعۀ صورت و معنای نقوش گچ­بری خانۀ تاریخی بروجردی­ها (کاشان)». کاشان­شناسی، دورۀ چهاردهم، شمارۀ 2 (پیاپی27)، 162ـ135.

     نوذری، حسینعلی (1379). صورت­بندی مدرنیته و پست­مدرنیته. تهران: نقش جهان.

     نیک­اندیش، بهزاد؛ عسکری، شبنم؛ چیت­سازیان، امیرحسین (1397). «نمادشناسی نقش پرنده در قالی­های ایران و هند». پیکره، دورۀ هفتم، شمارۀ 14، صص. 50ـ38.

    هینلز، جان راسل (1385). شناخت اساطیر ایران. مترجم: محمدحسین باجلان فرخی، چاپ دوم، تهران: اساطیر.

     وفایی­فرد، مهدی (1380). «ســامان­دهی و برنامه­ریزی فضائی ـ کالبدی بافت تاریخی بیرجند». پایان­نامۀ کارشناسی­ارشد، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه یزد.

    ولی­زاده اوغانی، محمدباقر؛ ولی­زاده اوغانی، اکبر (1391). «تکریم مهمان و جلوۀ آن در ساختار فضایی خانه­های سنتی ایران». علمی تخصصی معرفت اخلاقی، سال سوم، شمارۀ 4، صص. 115ـ103.

Hesiod (1914). Homeric Hymns, Epic Cycle, Homerica. Translated by Evelyn.White, H G. Loeb. Classical Library. London: William Heinemann.