بررسی نمونه های اسلیمی در طبقات کاخ عالی قاپو بر اساس نقاشی دیواری اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی دانشگاه سیتی سنتر اصفهان

چکیده

< p>ساختمان عالی قاپو در طی مراحل متوالی از هسته کوچک اولیه به وضع فعلی مبدل ‌گردیده و عقاید و نظرات شاهان به عنوان سفارش دهنده بر شکل گیری این کاخ تاثیر بسزایی داشته است. عالی قاپو با عنوان دولتخانه علاوه بریک مکان حکومتی محل حل و فصل امور مردمی نیز بوده است. از این جهت در تزیینات و اجرای شیوه های طبقات تفاوت بسیاری دیده شده است. هدف از این پژوهش بررسی سیر تحول و تغییرات نقوش اسلیمی در طبقات کاخ عالی قاپو است. همچنین به شناسایی انواع مختلف اسلیمی‌ و روش اجرایی آن‌ها در طبقات عالی قاپو پرداخته است و در پی آن پاسخ‌گو به سوالات زیر می باشد. تفاوت‌ و تشابه انواع اسلیمی در طبقات مختلف این بنا چیست؟ شیوه‌های اجرایی در طبقات کاخ عالی قاپو چه می باشد؟ آیا در این نقشمایه از یک الگوی کلی در تمام طبقات استفاده شده است؟ بدین منظور داده های مقاله با روش میدانی از تمام طبقات، عکسبرداری و با جستجوی کتابخانه‌ای گردآوری شده سپس با روش توصیفی ـ تطبیقی داده ها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج تحقیق نشان می دهد شیوه های اجرایی در طبقات دوم، سوم و ششم از نقاشی به همراه کشته بری بهره گرفته درحالی که در طبقات دیگر فقط از نقاشی استفاده شده است. همچنین مشخص شد که طبقات اول و دوم که در رفت و آمد مردم و در پیوند با بازار بوده نقوش و شیوه-های اجرایی آن‌ها ساده‌تر و از تنوع کمتری برخورداراست اما در طبقات سوم و ششم با توجه به کاربرد شاهانه آن‌ها نقوش پیچیده تر و با شیوه‌های متنوع‌ اجرا شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examination of Islamic examples in the floors of Aali Qapo Palace based on Isfahan school mural

نویسنده [English]

  • maram aminoroaya
instructor.Isfahan City Center university
چکیده [English]

< p >The ALI QAPU building has reached its current situation from the initial small core after consecutive changes, and SAFAVI kings’ beliefs and opinions as employers were influential on the palace’s creation. ALI QAPU, as a government house, was a place for resolving public affairs besides of being a governmental place. As a result, significant distinctions are observed in the decorations and implementation techniques among different floors. The purpose of this research is to study the process of changes in used arabesques in ALI QAPU’s floors. Furthermore, the recognition of distinct types of Islamic patterns, and the procedure of their implementation in different floors of ALI QAPU are compared, and then answers of following questions are provided. What are the differences and similarities of different types of arabesques in different floors of this building? What are the implementation techniques in different floors? Is a general pattern is used in this motif in designing all floors? To response the questions, the needed data for article were gathered through an onsite visit, taking photographs, and library research. In the next step, the data were analyzed with a descriptive-comparative method. The research’s results show that in second, third, and sixth floors, painting is used with “Koshte_Bori”, while in other floors only painting is used. The patterns and implementation techniques are more simple and less various in first and second floor as they were accessible to people and connected to bazaar while from third to sixth floor, as they were separated and only accessible to kings, the patterns and implementation techniques are more complicated and various.

کلیدواژه‌ها [English]

  • wall-painting
  • Isfahan
  • Ali-Qapu palace
  • arabesques
  • implementation methods
آقاجانی،حسین.1386.«دیوارنگاره های کشته بری در بناهای اصفهان عهد صفوی(عالی قاپو وچهلستون)».مجموعه مقالات نگارگری-گردهمایی مکتب اصفهان. به کوشش ولی الله کاووسی. تهران: فرهنگستان هنر، 369-354.
آژند،یعقوب.1393.هفت اصل هنر تزیینی. تهران:پیکره.
امین­الرعایا،مریم.1394.عالی قاپو گنجینه هنر اصفهان.اصفهان:آسمان.
اسکارچیا،جیان روبرتو.1384.اماکن هنری ایران.مترجم یعقوب آژند.چاپ دوم. تهران:ایران مصور.
اصلانی،حسام.1385.«بررسی شیوه تمپرا در نگارگری مکتب اصفهان».مجموعه مقالات نگارگری-گردهمایی مکتب اصفهان. به کوشش ولی الله کاووسی. تهران: فرهنگستان هنر، 340-323.
بلوم، جاناتان و بلر، شیلر.1381.هنر و معماری اسلامی. مترجم یعقوب آژند. چاپ دوم.تهران: فرهنگستان هنر.
پاکدست، جعفر. 1388.شیوه طراحی فرش.چاپ سوم.تهران: یساولی.
پنجه باشی.الهه و یحیای انزهایی،ناهید. 1398.مطالعات نقوش گچبری در اتاق صوت عالی قاپو.جلوه هنر.سال11(2)، 7-2.
پوپ، آرتر و آکرمن، فیلیپس.1387.سیری در هنر ایران(جلد5).مترجم سیروس پرهام.تهران:نشر علمی و فرهنگی.
پورتر،ایو.1389.آداب و فنون نقاشی و کتاب آرایی.ترجمه زینب رجبی.تهران: فرهنگستان هنر.
پورنادری،حسین.1389.تحول و تکوین دولت خانه نقش جهان- عالی قاپو.مجله صفه.پیایی 51، 30-24.
پیرنیا، کریم.1384.سبک شناسی معماری ایران.تهران: سروش دانش.
چنانه،مهسا و موسوی لر،اشرف السادات.1393.«بررسی تطبیقی بنیان مشترک ادبیات منظوم و هنرهای سنتی در اشعار خسرو و شیرین و کاخ عالی قاپو». مجله نگره.دوره 2 ،31-19.
جوانی،اصغر. 1385.بنیان­های مکتب نقاشی اصفهان.تهران: فرهنگستان هنر-وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
خبیر،پریناز.1387.پایان نامه زیباشناسی معماری در کاخ­های صفوی(کاخ عالی قاپو)،دانشگاه الزهرا،کارشناسی ارشد:تهران.
خزائی، محمد. 1386. «عوامل موثر در شکل گیری مکتب نگارگری اصفهان».مجموعه مقالات نگارگری-گردهمایی مکتب اصفهان. به کوشش ولی الله کاووسی. تهران: فرهنگستان هنر،10-1.
خلیلی پور،اکرم و طاووسی،محمود.1391.«بررسی تزیینات وابسته به معماری در عمارت عالی قاپو».فصلنامه علمی پژوهشی هنرهای تجسمی نقش مایه.دوره 5(11)،20-13.
دادخواه،جعفرقلی.1386.« طراحی سنتی در مکتب اصفهان». مجموعه مقالات هنرهای صناعی- گردهمایی مکتب اصفهان. به کوشش بهنام صدری. تهران: فرهنگستان هنر،45-53.
رفیعی مهرآبادی،ابوالقاسم.1352.آثار ملی اصفهان.تهران:نشر انجمن آثار ملی.
شاردن،ژان.1392. "سفرهای ژان شاردن به ایران"، مترجم محمد مجلسی. تهران .دنیای نو.
شش­بلوکی،الهام; عطاری، علیرضا خواجه و تقوی نژاد،بهاره.1396.«الگوهای ساختاری اسلیمی های ابری-ماری در جلدهای دوره صفویه». فصلنامه علمی-پژوهژی نگره.شماره43، 59-45.
عظیمی،حبیب­الله.1390.«ادوار تذهیب درکتاب آرایی مذهبی ایران».هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی.دوره2(41)، 32-23.
کفشچیان مقدم،اصغر;منصوری،امیر و شمسی زاده ملکی. روح الله (1392).«بررسی تزیینات معماری سنتی ایران از منظر دیوارنگاری».مجله هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی.دوره18(3)، 64-57.
کیانی،یوسف.1376.تزینات وابسته به معماری ایران در دوره اسلامی.تهران:سازمان فرهنگی .
گالدیری،اوژنیو.1362.عالی قاپو.ترجمه عبدالله جبل عاملی.تهران: سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران.
ماچیانی،حسینعلی.1380.آموزش تذهیب.تهران:یساولی.
مشبکی اصفهانی،علیرضا و صفایی،نرگس.1395.«سیر پیدایش نقوش گیاهی در صدر اسلام با رویکرد ویژه به نقوش اسلیمی و ختایی»،نگارینه هنر اسلامی.دوره3(10)، 42-32.
نظرلی.ماییس.1390.جهان دوگانه مینیاتور ایرانی. مترجم عباس علی عزتی.تهران:شادرنگ.