بررسی و تحلیل زیباشناختی کَشکو لهای دوره قاجار مطالعه موردی: بررسی کشکول حاجی عباس از مجموعه شاهزاده صدرالدین آقاخان در ژنو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه هنر، دانشگاه اراک

چکیده

در بین تولیدات هنری صفوی و قاجاری، آثاری دیده می شود که ذوق و نبوق هنری هنرمندان این دوره را نمایان م یکند. کشکول ها نمونه ای از این آثار هستند. کشکولِ دراویش یا عارفانه تر، کِشتی شراب عرفانی، اثر هنری و یکی از وسایل درویشان و جزئی از فرهنگ صوفیانه و دروی شمسلکی است که هم زمان با پیدایش مرام و مسلک صوفی گری، زهد و درویشی در دوران صفوی، ظهور یافت و در دوران قاجار از حیث ساخت، کاربرد، نفاست و زیبایی به اوج خود رسید. نمود این تلاش و پردازش هنرمندانه در کشکول مجموعه شاهزاده صدرالدین آقاخان مربوط به این دوران، خودنمایی م یکند. خاستگاه و مبدأ کشکول، هندوستان)مجمع الجزایر( است که در اثر مراودات دراویش و صوفیان ایران و هند، به ایران آمد و رواج یافت. در این مقاله ضمن معرفی کشکول و ابعاد کاربردی، آیینی و زیباشناختی آن، کشکول مجموعه شاهزاده صدرالدین آقاخان معرفی و از منظر فنی، زیباشناختی و تاریخی مورد بررسی و تحلیل قرار م یگیرد؛ چه ای نکه دو تن از محققان غربی)آنتونی ولش و جیمز آلن( دو نظر متفاوت درباره تاریخ ساخت و هنرمند سازنده آن دارند. آنتونی ولش باتوجه به اظهارنظراتی، کشکول را متعلق به قرن یازدهم و دوره صفوی و جیمز آلن آن را متعلق به قرن نوزدهم و دوره قاجار م یداند. این پژوهش از نوع بنیادین و روش تحقیق توصیفی - تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات کتابخان های و جستو در موزه ها می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Review and Analyze Aesthetics of Qajar Period Kashkuls, (Case study: Haji Abbas Kashkul from the Prince Sadr al-Din Aga Khan’s Collection in Geneva)

نویسنده [English]

  • Mohammad Afrough
Assistant Professor, Department of Art, Arak University
چکیده [English]

Among the artifacts of Safavid and Qajar, which show the artistic taste and ingenuity of the artists of this period, kashkuls are an example of these works. Dervishes kashkul or more Gnostic, mystical wine ship, the artwork and one of his tools and part of Sufi culture and life and piety, which appears to coincides with the genesis of Sufism during the safavid period. During the Qajar period oit reached its peak considering construction, application and beauty perspectives. An example of this effort and artistic design is seen in the style of the prince sadriddin aqa Khan’s series related to this era. India (archipelago) is orgin of kashkul. It came to Iran and spread due the relationship between the Dervishes and Sufis of Iran and India. This article introduces kashkul, kashkul collection of the Sadr al-Din Aga Khan as well as checking and analyzing it from a technical, aesthetic and historical perspective. Meanwhile, two western scholars (Anthony welsh and James Allen) have two different views on the design date of the building and its maker artist. Anthony Welch states that this work belongs to the 11th century and the Safavid period according to his comments and James Allen considers it to belong to the nineteenth century and the Qajar era. This article is a fundamental
type and descriptive-analytic research method which is the method of collecting library information and searching in museums.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metalworking
  • Qajar
  • Sufi (Darwish)
  • Kashkul
 ## • الن، جیمز. ( 1982 ). آثار فلزی اسلامی در مجموعه نوحدالسعی . د مترجم محمد افروغ. در دست چاپ. ## • الهامی، داود. ( 1378 ). موضع تشیع در برابر تصوّ . ف قم: مکتب. ## مطالعه « .) • آهنی، لاله؛ یعقو بزاده، آزاده؛ وندشعاری، علی. ) 1395 ،» قالی های درویشی دوره قاجار با تأکید بر قالی های نورعلیشاهی دوفصلنامه علمی ترویجی پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان، .119- اصفهان، شماره 12 ، صص 130 ## .) • اب نخلدون، عبدالرّحمن این محمد، ابن خلدون. ) 1363العبر)تاریخ اب نخلدون.( مترجم: عبدالمحمد آیتی. تهران: پژوهشگاه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. ## • اعرابی، ابراهیم. ) 1970 (. اللّزومیات]تحقیق و شرح.[ جلد 3 بیروت. ## • اعظ مزاده، محمد؛ رستم، مصطفی؛ قاسمی، مژگان. ) 1394 (. درآمدی بر نقش نمادین اژدها در آثار فلزی عهد صفو . ی تهران: مارلیک. ## • الهامی، داود. ) 1378 (. موضع تشیع در برابر تصوّ . ف قم: مکتب اسلام ## • انجوی شیرازی، میرجمال الدین حسینی. ) 1351 (. فرهنگ جهانگیر . ی به کوشش رحیم عفیفی، مشهد- تهران. ## • برهان تبریزی. ) 1344 (. برهان قاط . ع به کوشش محمد عباسی. تهران: امیرکبیر ## • پادشاه، محمد. ) 1335 (. فرهنگ آنندراج. گردآوری محمد دبیر سیاقی. تهران: امیرکبیر. ## • جامی، عبدالرحمان. ) 1394 (. دیوان اشعارجام . ی تهران: نگاه. ## • چتیک، ویلیام. ) 1386 ( درآمدی بر تصو . ف مترجم: محمدرضا رجبی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب. ## • خزائی، محمد. ) 13 (. تأویل نقش نمادین طاووس و سیمرغ در ، بناهای عصر صفوی، فصل نامه مطالعات هنرهای تجسمی، ش 26
.24- انتشارات سوره مهر، تهران، صص 27 ## • دهخدا، عل یاکبر. ) 1377 (. لغت نام . ه تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران. ## • سورن ملیکیان شیروانی، اسدالله. ) 1385 (. کشکول صفوی؛ کشتی شراب در تعلیم عرفانی، مطالعات صفوی)گزیده مقالات همایش پاریس.( مترجم: سید داوود طبایی. تهران: فرهنگستان هنر. ## • صدرحاج سیدجوادی، احمد. ) 1378 (. دائره المعارف تشی . ع ج 7 قم: انتشارات شهید سعید محبی. ## • عوفی، محمد.) 1361 (. لباب البا . ب ادوارد برون. مترجم: محمد عباسی. فخر رازی ## • گرترود، جابز، سمب لها)جانوران(. ) 1380 (. مترجم: محمدرضا بقاءپور. تهران: مترجم. ## • عباسی فرد، فرناز. ) 1388 (. قالی های تصویری ایران معاص . ر تهران: نشر سبحان نور ## مقوله زیبایی شناسی ظرافت و « .) • ملاصالحی، حکم تالله. ) 1385فصل نامه گلستان هنر، ش ،» برخی از صور آن در هنر دوره صفوی .10- 5، صص 16 ## • ولش، آنتونی. ) 1385 (. شاه عباس و هنرهای اصفها . ن مترجم: احمدرضا تقاء. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر. ## • ولش، آنتونی. ) 1386 (. هنر و ادب ایران)مجموعه مقالات(: هنر دوره صفو . ی مترجم: یعقوب آژند. تهران: انتشارات مولی. ## • ولی، شاه نعم تالله. ) 1394 (. دیوان غزلیات، با مقدمه سعید نفیسی. تهران: مؤسسه انتشارات نگاه. ## bersom.shopfa/antique.com • ## http://alinameh.com • ## Assadulah SourenMelikian-chirvani,”From the Roy� • al Boat to the Beggar’s Bowal”, in Islamic Art,Vol. IV(1990-1991),pp.3-111 ## منابع تصویر • موزه ویکتوریا و آلبرت لندن، موزه متروپلی تن آمریکا، و www.it.pinterest.com و www.christies.com سایت های www.( و )www.kelke khial.com( و )www.christies.com( و ) ## Najvanha.comwww.shahroodnews.ir