بررسی و تحلیلی بر پوشاک سنتی زنان شهرستان در ه شهر (مطالعه موردی: گُل وَنی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور(نویسنده مسئول)

2 دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

مسئله پوشاک سنتی همانند دیگر وجوه فرهنگی و هنری ایران، امری انکارناپذیر در مباحث مردم شناسی و آشنایی با زبان هویت ساکنان مناطق مختلف این سرزمین است. مطالعه زوایای گوناگون هنری هر یک از ت نپوش های سنتی مردمان بومی این مناطق، دریچه ای تازه بر کشف هویت ناشناخته فرهنگی و هنری آ نها است. براین اساس سربند گُ لوَنی، یکی از مهم ترین پوشاک سنتی زنان مناطق لرستان و ایلام، جهت انجام پژوهشی هدفمند انتخاب شده است. هدف از انجام این پژوهش، معرفی، توصیف و تحلیلی بر شیوه تولید، نقوش تزیینی و پشتوانه فرهنگی این نوع سربند با توجه به استفاده روزمره و کاربرد گسترده آن در مراسم مختلف فرهنگی و هنری؛ ه مچون برنامه های صداوسیمای مراکز استا نها است. سؤالات اصلی پژوهش عبارت است از؛ 1: نقوش تزیینی ب هکاررفته در طراحی سربند گُ لوَنی چیست؟ 2: همسانی نقوش تزیینی به کاررفته در سربند گ لونی در مناطق لرستان و ایلام چگونه قابل تبیین است؟ نتایج پژوهش نشان م یدهد، نقوش تزیینی سربند گ لونی، ترکیبی از نقوش گیاهی، حیوانی، انتزاعی و ابزار بافندگی است. این نقوش را می توان برگرفته از طبیعت و باورهای اجتماعی و فرهنگی مناطق لرستان و ایلام در نظر گرفت. علاوه بر این، دلیل همسانی نقوش تزیینی سربند گ لونی و استفاده مشترک از آن در مناطق لرستان و ایلام، جغرافیای طبیعی مشترک این مناطق و درنتیجه آن شیوه معیشتی مشابه و باورهای اجتماعی و فرهنگی مشترک آنان است. این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Review and Analysis of Traditional Clothing of Darreh Shahr Women(Case Study: Golvani head cover)

نویسندگان [English]

  • Tayebeh Shakarami 1
  • akbar sharifinia 2
1 Student of M.A in Art Research , Payam Noor University(Corresponding author)
2 Ph.D Candidate of Historic Archaeology, Department of Archaeology, Bu Ali-sina University, Hamadan
چکیده [English]

At the beginning of the human communities’ formation and in the early societies, clothing has had a protective role to keep human body safe from the natural factors. Later, with the development of social and cultural activities in societies and formation of religious beliefs, clothing and type of color, texture, form and style of dressing, gained a cultural role and their social, cultural and symbolic function became highlighted. What is important about the garment of a social group, tribe or a society is, first, the cultural patterns according to which people choose the material, size, color, shape and style of sewing. The other is the function and role which some clothing play in various social, cultural, occupational, ritual and religious circumstances. In the tribal communities whose people follow the same patterns in social, cultural and religious behaviors and are bound to follow the usual norms of the same traditional wearing, there is no variation in the economic and the material structure, as well as plurality, diversity and enthusiasm in their occupations and clothing. So, all are influenced by the common cultural patterns among the people of those societies which are adapted with the norms and criteria of their native culture. The issue of traditional clothing, like the other cultural and artistic aspects of Iran, is an undeniable point in the anthropologic topics, as well as, in the familiarity with the language and the identity of the inhabitants of the various regions of this land. Studying the various artistic aspects of each of the traditional clothing of these regions’ indigenous people one might open a window for discovering their unknown cultural and artistic identity. According to anthropological studies carried out by researchers, various types of women’s head cover in the province of Ilam have been introduced. For example, based on these studies, types of women’s head covers of Ilam are: Araqchen, Klaw, Golvani (Golwani), Kat, Lacheg, Sarvan, Habar, Kasaari, Black Veil, Aba, Qatrah, Taqari, Sawah Siah, Scarf (Maqena), Sheleh (which is special for Arab women of Mousyan) and Baan Sarvan (Mohammadi Seif, 1395: 171). Hence, Golvani, which is one the main traditional clothing in Ilam and Lorestan, has been selected for conducting this purposeful study. The main goal of this research is to introduce, describe and analyze the method of production, decorative motifs and cultural background of this type of head cover, regarding its current widespread usage in various cultural and artistic events. The main research questions are: 1. what are the decorative patterns used in design of Golvani? 2. How explainable are the conformity among the decorative patterns used in Golvani in Ilam and Lorestan? The findings of the study indicate that the decorative motifs of Golvani are a combination of the natural and abstract motifs and everyday instruments used by women. The main reason for the similarity of these motifs in Lorestan and Ilam is the tribal life of people living in these areas. This research has been done descriptively, analytically and based on field and library studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Darreh Shahr
  • Head Cover
  • Golvani
  • Motifs
  • Sex
  • Color scheme
 ## • آریا نپور، امیرحسین. ) 1388 (. جامع هشناسی هن . ر تهران: گسترده. ## • ادموندز، سیسیل جی؛ مینورسکی، ولادمیر. ) 1362 (. دو سفرنامه درباره لرستا . ن مترجم: سکندر اما ناللهی بهاروند و لیلی بختیار. تهران: بابک. تزیینات گچ بری در « .) ## • احمدی، حسین؛ شکفته، عاطفه. ) 1390 فصلنامه ادبیات و هنر دینی. ،» معماری قرون اولیه اسلامی ایران .125- صص: 150 ## • استارک، فریا. ) 1364 (. سفری به دیار الموت، لرستان و ایلام. تهران: علمی. ## • بختیاری، حمید؛ امیری، بهزاد. ) 1383 (. گلیم نقش برجسته ایلا . م تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی و ایلام. ## • بلوکباشی، علی. ) 1383 (. پوشاک در ایرا نزمین )مصور.( مترجم: پیمان متین. تهران: امیرکبیر. ## • پهلوانی، لیلا. ) 1392 (. مستندنگاری البسه محلی لرستان. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان لرستان. ## • تناولی، پرویز. ) 1388 (. سنگ قبر. تهران: نشر بنگاه. ## • چیت ساز، محمدرضا. ) 1379 (. تاریخ پوشاک ایرانیان از ابتدا تا حمله مغو . ل تهران: سمت. ## •  . ) 1385 (. نمادگرایی و زیباشناسی در فرش ایران، رساله دوره دکتری، استاد راهنما دکتر حبی بالله آی تالهی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده هنر )منتشرنشده(. ## • خاویان، مهدی. ) 1394 (. چاپ باتیک. هنر ایرا . ن مطالعه تطبیقی « .) ## • دستغیب، نجمه؛ ظفرمند، سیدجواد. ) 1395 نقوش پرنده در سفالینه های ایارن دوره عباسی و سفال های چین .107- نگره، شماره 38 ، صص: 117 ، ») )مربوط به قرن 9 میلادی تجلی « .) ## • سلطان ینژاد، آرزو؛ فرهمندبروجنی، حمید؛ ژوله، تورج. ) 1393 .47 - نگر،ه شماره 30 ، صص: 61 ،» نمادها در قالی ارمن یباف ایران گنجینه، احیاگر چاپ کلاقه ای « .) ## • شری فزاده، عبدالمجید. ) 1387 .109- آینه خیال، شماره 7، صص: 111 ،» در ایران ## • شریف ینیا، اکبر؛ شاکرمی، طیبه. ) 1396 (. باستان شناسی و تاریخ دره شهر )سیمره(. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. ## • شوالیه، ژان؛ گربران، آلن. ) 1382 (. فرهنگ نمادها. ج 3. به کوشش سودابه فضائلی. تهران: جیحون. تحلیل مرد مشناختی پوشاک سنتی « .) ## • شهبازی، زینب. ) 1390 .128- فرهنگ ایلام، شماره 31 و 30 ، صص: 144 ، » مردم ایلام ## • عسکری عالم، علی مردان. ) 1384 (. فرهنگ واژگان لکی به فارس . ی خرم آباد: افلاک.## •____________ . ) 1388 (. ادبیات شفاهی قوم ل . ر تهران: اَروَن. ## بررسی عناصر س هگانه نمادین در « .) • علی آبادی، منیژه. ) 1391نشریه هنرهای تجسمی، دوره 17 ، شماره 3، صص: ،» جام شوش .5-12 ## • علیرضایی، کرم. ) 1377 (. فرهنگ واژگان لری و کردی)تطبیق
واژگان لری و کردی با زبان های ایرانی باستان(. تهران: شیداسب. سفید چاه، نمای های فراتر از یک «.) ## • عل ینژاد، روجا. ) 1393 گورستان شناخت و بررسی مضامین و نقوش تصویری گورستان ، نشریه هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی، دوره 19 ،» سفید چاه .49- شماره 2، صص: 56 ## • فاضلی، نعم تالله. ) 1390 (. مرد منگاری هنر، منظرهای انسا نشناسی، جامع هشناسی و مطالعات فرهنگی به هنرها و ادبیات.ت هران: فخراکیا. مقایسه تطبیقی « .) ## • فت حال هزاده، سیما؛ چارئی، عبدالرضا. ) 1395 .91 - نگره، شماره 38 ، صص: 105 ،» نقوش چاپ باتیک ایران و هند ## • فرزین، علیرضا. ) 1384 (. گورنگاره های لرستان. تهران: سازمان میراث فرهنگی پژوهشکده مردم شناسی. ،» مراسم چمر در ایلام « .) ## • فرخی، باجلان؛ کیایی، منصور. ) 1358 .90- کتاب جمعه، سال اول، شماره 16 ، صص: 103 نقش نماد و نمادگرایی « .) ## • فولادی، محمد؛ حسن پور، مریم. ) 1394 معرفت فرهنگی اجتماعی، ،» در زندگی بشر؛ تحلیلی جامعه شناختی .133 - سال ششم، شماره چهارم، صص: 152 ## • کیان یکولیوند، کریم. ) 1389 (. فرهنگ کیان )فرهنگ واژه نامه لکی(. جلد دوم. خرم آباد: سی فا. ## • محمدی سیف، معصومه. ) 1395 (. نشانه شناسی در پوشاک زنان ترک و کرد ایرا . ن تهران: جامعه شناسان. ## • هدایتی، نجمه السادات؛ بیدکی، سیدمنصور؛ خالصی، نوید.1390 (. طراحی و چاپ پارچه با تلفیق چاپ های سنتی و مدرن ( )نقاشی باتیک و چاپ ترنسفر( ، سومین کنفرانس ملی مهندسی .1- نساجی و پوشاک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، صص: 15 ارزیابی جامع هشناختی- زیبای یشناختی « .) ## • یاسینی، سیده راضیه. ) 1395 پوشاک سنتی زنان مناطق کویری ایران با تمرکز بر اقلیم فرهنگی و .163 - جامع هشناسی هنر و ادبیا ، ت دوره 8، شماره دوم، ص 189 ،» طبیعی ## • یوسفی، غلامحسین. ) 1383 (. واژه نامه تاریخی پوشاک ایران. پوشاک در ایران زمین )مصور(. مترجم: پیمان متین. تهران: امیرکبیر. ##