تداوم حضور نقش مایه « هاله نور » از دوران باستان تا هنرهای مسیحی و اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه رشته نقاشی دانشکده هنر دانشگاه ارومیه (نویسنده مسئول)

2 کارشناسی ارشد رشته پژوهش هنر، مدرس مدعو دانشکده هنر دانشگاه ارومیه

چکیده

نقش مایه هاله نور در دوران باستان، مسیحیت و اسلامی همواره در هنرهای بصری از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.مطالعات در این بخش نشانگر گستره آن از هند تا بیزانس می باشد، اما هاله نور علاوه بر تمایز شخصی تها از جنبه های دیگری هم اهمیت دارد؛ نوع، رنگ، اندازه و شکل و همچنین خاستگاه آن. این مقاله شامل بررسی تاریخی حضور این نقش مایه از دوران باستان تا هنرهای اسلامی و مسیحی خواهد بود. این تحلیل هم جنبه تصویری این نقش مایه را شامل می شود هم جنبه مفهومی و نمادین آن را. روش تحقیق تحلیلی  تاریخی است. یافته های تحقیق نشانگر آن است که اولین مصادیق نقش مایه هاله نور در تمدن های مصری و هندی مشاهده شده است اما نمی توان به صورت قطعی خاستگاه اولیه آن را مشخص کرد. پس ازآن در هنر تمدن های دیگر باستانی نیز این نقش به کار گرفته شده است. نکته اشتراک آن ها در این است که از هاله نور برای نشان دادن جایگاه والای خدایان یا پادشاه استفاده م یکردند و افتراق آن ها در شیوه تصویرسازی و دلالت فرهنگی خلاصه می شود. در دوران دینی یعنی هنر مسیحیت و هنر اسلامی، هاله نور جنبه کاملاً مذهبی و الهی پیدا کرد. به جای اینکه نماد اقتدار و شکوه دنیوی باشد، مقام معنوی را نشان می داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Continuation of the Motif of Halo from Ancient Times to Islamic Art

نویسندگان [English]

  • Reza Bayramzadeh 1
  • Saeed Ahmadi Oliaei 2
1 Instructor of Painting Department, Faculty of Art, Urmia University (Corresponding author)
2 Master’s degree in Art Research, Faculty of Art, Urmia University
چکیده [English]

The motif of Halo Light in ancient times, Christianity and Islam have always been of great importance in visual
arts. The studies in this section indicate which it is widespread from Egypt and India to Byzantium. But Halo Light, furthermore of differentiating characters, also is important in other aspects, such as type, color, size and shape as well as its origin. Hence, this article will include a historical review of the presence of this element from ancient times to Islamic and Christian arts. This analysis also includes the visual aspect of this motif, both its conceptual and symbolic aspect. The method of research is historical. The findings of the research indicate that the first examples of the Halo Light in the Egyptian and Indian civilizations have been observed but cannot be determined definitively by its original origin. It was then used in the art of other ancient civilizations. They used Halo Light to represent the supreme position of the gods or the king and the point of differentiation was in the way of illustration and cultural implications. In the religious period, the art of Christianity and Islamic art, Halo found a completely religious and divine aspect. Instead of being a symbol of authority and glorious worldliness, he showed his spiritual status.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Halo
  • ancient
  • Islamic Art
  • Christian art
  • holiness
 ## ابن منظور، محمدبن مکرم. (1414) لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع (دار صادر). ## اتینگهاوزن، ریچارد و یارشاطر، احسان. (1379).اوج‌های درخشان هنر ایران. ترجمه هرمز عبدالهی و روئین پاکباز. چاپ اول، تهران: انتشارات آگاه. ## افشاری فرکی مرتضی, آیت الهی حبیب اله, رجبی محمدعلی. (1389)  »بررسی روند نمادگرایی شمایل ها در نگارگری اسلامی از منظر نشانه شناسی «، مطالعات هنر اسلامی، دوره  7، شماره  13، صص 37 -54 . ## الیاده، میرچا. (1382). اسطوره، رؤیا. راز.) رؤیا منجم،  مترجم). تهران: نشر علم. ## برزین، پروین. (1356). » مفاهیم نقوش بر سفال دوران پیش از تاریخ«، نشریة هنـر و مـردم، سال 16، شماره 184- 185 صص، 125-121. ## بلخاری قهی، حسن. (1388). مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی. دفتر اول و دوم. وحدت وجود و وحدت شهود. کیمیای خیال. چاپ اول، تهران: نشر سوره مهر. ## جوادی، شهره. (1385). »سنگ نگاره خسرو پرویز در تاق بستان «. مجله باغ نظر. پائیز و زمستان. (6)، صص 49- 61. ## جورجینا، هرمان. (1373). تجدید حیات هنر و تمدن در ایران باستان. (مهرداد وحدتی، مترجم). تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ## شایسته فر. مهناز. (1384). عناصر هنر شیعی در نگارگری و کتیبه نگاری تیموریان و صفویان. چاپ اول، تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی. ## شایسته فر، مهناز. (1385). »جایگاه و نمود مذهب در نگارگری ایرانی. (ایلخانی و تیموری) «. دو فصلنامه مطالعات هنر اسلامی. سال سوم. پائیز ـ زمستان. (5)، صص 97-118. ## عبدلی، محمد و گرکنی، راضیه. (1391). اسطوره‌های شرق. چاپ اول، تهران: موسسه انتشاراتی جمال هنر. ## عفیفی، رحیم (1374). اساطیر فرهنگ ایران، ، چاپ اوّل، جلد 1. تهران: توس. ## عکاشه، ثروت. (1380). نگارگری اسلامی. (غلام رضا تهامی،مترجم). چاپ اول. تهران: حوزه هنری. ## فاطمی سعیدیان. (1347) اساطیر یونان، تهران: دانشگاه تهران. ## قبادی، حسینعلی. (1386) آیین آینه، چاپ اوّل، تهران: دانشگاه تربیت مدرّس. ## کربن. هانری. (1384). بن مایه‌های زرتشتی در فلسفه سهروردی.( محمود بهفروزی، مترجم). چاپ اول. تهران: انتشارات جامی. ## کوماراسوامی، آنانداکنتیش. (1382). مقدمه‌ای بر هنر هند. (امیر حسین ذکرگو، مترجم). چاپ اول، تهران: انتشارات روزنه. ## کریمی علیرضا، نصری امیر (1391) »مطالعه تطبیقی نقوش معراج حضرت محمد (ص) و رستاخیز حضرت عیسی (ع) «، دو فصلنامه نقش مایه، بهار 1391, دوره 5, شماره 10، صص 43 - 56 . ## گیرشمن، رمان. (1370). هنر ایران در دوره پارتی و ساسانی.( بهرام فره وشی، مترجم). چاپ اول، تهران: حوزه هنری. ## مصطفوی، حسن. (1368)  التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ## میرزائی مهر، علی اصغر. (1386). نقاشی‌های بقاع متبرکه در ایران. چاپ اول، تهران: فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی. ## هارت، فردریک. (1382). سی و دو هزار سال تاریخ هنر، (هرمز ریاحی و موسی اکرمی،  مترجم).چاپ اول، تهران: نشر پیکان.هال، جیمز. (1387). فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب. (رقیه بهزادی، مترجم). چاپ سوم. تهران: فرهنگ معاصر. ## Cormack.R. (2000). byzantine Art, Oxford University press Gedacht Daniel C. (2004). Art and Religion in Ancient Rome, Rosen Publishing. ## Hartwig, M K. (2014) A Companion to Ancient Egyptian Art, John Wiley and Sons Ltd; Imprint Wiley-Blackwell. Kemp, Arthur (2017) children of Ra, BLURB Incorporated. Robertson, Martin (1981) Shorter History of Greek Art. ## Cambridge University Press.(access date 2015/08/20) www.vajehyab.com. ## www.ayine _mehr.persianblog.ir. (access date 1394/06/16) (access date 1394/06/16) www.iranatlas.info. ## www.nashibofaraz.blogsky.com. (access date 1394/06/16). ## http://engarmag.com/4936/ (access date 1394/04/01). ## http://www.theoi.com. ##