تحلیل فرمی تعدادی از قالی های دوره صفوی موسوم به قالی های لهستانی(پولونزی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند

3 کارشناس فرش دانشگاه بیرجند

چکیده

دوره صفویه را بی شک می توان پررونق ترین و مهم ترین دوران قال یبافی ایران به شمار آورد. در میان انبوه قالی های برجسته
این دوره، گروه قالی های لهستانی)پولونزی( جزء شاخص ترین آن ها محسوب می شوند. این قال یها در اصل منشا ایرانی دارند و
طبق گفته محققین و مستندات ب هدست آمده، فرش های زربفت در این دوره در اکثر مناطق قال یبافی ایران تولید می شده است
ولی محل بافت بسیاری از این قالی ها را کاشان دانسته اند. از شاخصه های این گروه قال یها، علاوه بر کیفیت، ظرافت و زربفت
بودن، م یتوان به طرح و نقش غنی و ترکی ببندی متفاوت و همچنین هماهنگی با رنگ های خاص که در این آثار به وفور دیده
می شود، اشاره کرد. در پژوهش پیش رو، پس از بررسی و معرفی ویژگ یهای قالی های لهستانی، به دسته بندی کلی این مجموعه
پرداخته شده است؛ سپس براساس دسته بندی انجام شده، نمونه ها جدو لبندی شده و جزئیات آن ها مورد بررسی قرار گرفته
است. روش تحقیق، توصیفی  تحلیلی و شیوه گردآوری مطالب کتابخانه ای )کتب و پایگاه های اینترنتی( است. از آنجا که تعداد
نمونه های جامعه آماری محدود است، با توجه به میزان دسترسی، تمام شماری صورت گرفته است. نتایج حاصل نشان دهنده
تنوع و گستردگی طرح و نقش در کل مجموعه قالی های لهستانی است. کاربرد همزمان و منطقی طرح های اسلیمی و ختایی در
زمینه این قالی ها، استفاده از رنگ های ملایم، ایجاد ترکیب-بندی و فضاهای مثبت و منفی با کاربرد بندهای اسلیمی از وجوه
تمایز قالی های پولونزی با دیگر قالی های عصر صفوی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Form Analysis of a Number of Safavid Carpets Called Polish (Polonaise) Carpets

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amin Hajizadeh 1
  • Farhad Khosravi Bijaem 2
  • Atefe Mehrvarz 3
1
2
3
چکیده [English]

The Safavid era can be undoubtedly considered as the flourishing and most important period of carpet weaving in Iran. Among the huge number of outstanding carpets of this era, the Polish (Polonaise) carpets are regarded as one of the most significant groups. These carpets are originally Iranian, and according to some researchers and the obtained documents, brocade carpets of this period have been produced in most carpet-weaving areas of Iran, but it is assumed that many of these carpets have been woven in Kashan. Among the characteristics of this group of carpets, in addition to quality, elegance, and being brocade, the rich design and pattern, different composition, and also a harmony with specific colors which are frequently seen in these works can be mentioned. In the present research, after investigating and introducing the features of Polish carpets, the general classification of this collection has been provided; subsequently, according to the performed classification, the samples were tabulated, and their details were studied. The research method has been a descriptive-analytical one, and the data collection has been performed through a library method (books and internet websites). Since the number of statistic society was limited, according to the low degree of accessibility, all the samples were counted. The obtained results indicate the diversity and expansion of designs and patterns in the entire collection of Polish carpets, so that only a few pairs of carpets have been obtained from this group. The simultaneous and reasonable application of Arabesque and Khatayies on the background of these carpets, use of light colors, creating composition and positive and negatives spaces with the use of arabesque rope are among the distinctive features of Polonaise carpets from other Safavid carpets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Carpet
  • Polish
  • Polonaise
  • Safavid
  •  اتینگهاوزن، ریچارد. ) 1379 (. او جهای درخشان هنر ایران.)هرمز عبداللهی و رویین پاکباز، مترجم(. تهران: آگاه. 
  •   پوپ، آرتور اپهام. ) 1380 (. شاهکارهای هنر ایران. تهران:شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 
  •   پوپ، آرتور اپهام و اکرمن، فیلیس. ) 1387 (. سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا امروز. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 
  •   چیت سازان، امیرحسین. ) 1387 (. مجموعه مقالات اولینه ماندیشی هنر فرش. تهران: فرهنگستان هنر. 
  •   حشمتی رضوی، فضل ا... .) 1387 (. تاریخ فرش: سیر تحول و تطور فر شبافی ایران. تهران: سمت. 
  •   دانشگر، احمد. ) 1390 (. فرهنگ جامع یادواره )دانشنامه ایران(. تهران: انتشارات یادواره اسدی. 
  •   ژوله، تورج. ) 1391 (. شناخت فرش؛ برخی مبانی نظری و زیرساختهای فکری. تهران: یساولی. 
  •   مایدا، تادئوش. ) 1392 (. شاهکارهای هنر ایران در مجموعه های لهستان. )داود طبایی و مهدی مقیسه، مترجم(. مقالات و شرح تفصیلی تصاویر. تهران: شرکت چاپ و نشر شادرنگ. 
  •   نصیری، محمدجواد. ) 1382 (. فرش ایران کتاب سه زبانه.
  • تهران: پرنگ. 
  •  یارشاطر، احسان. ) 1383 (. تاریخ و هنر فر شبافی در ایران. تهران: نیلوفر.  
  •  URL1: www.iranicaonline.org 1394/6/5, 09:00
  •  URL2: www.iranicaonline.org 1394/4/1, 18:30 
  •   URL3:www.rugrabbit.com. 1394/3/15, 14:00