تزیینات به کاررفته در بناهای مسکونی دوره قاجاریه خوانسار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری باستان شناسی دوران اسلامی دانشگاه تهران و مدرس گروه باستان شناسی دانشگاه لرستان، (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه لرستان

چکیده

خوانسار یکی از شهرهای کوهستانی غرب استان اصفهان محسوب می شود که در یک دره سرسبز قرارگرفته است. پیشینه
تاریخی این شهر به قبل از اسلام بر می گردد؛ اما در دوره قاجاریه رشد و توسعه بسیاری یافت. در حال حاضر بیشترین آثار تاریخی
باقی مانده از این دوره را بناهای مسکونی تشکیل م یدهد. در بسیاری از این ابنیه که احتمالاً متعلق به طبقات متوسط یا مرفه
شهر بوده اند، تزیینات بسیار متنوعی به کاررفته که تاکنون در هیچ پژوهشی به آ نها پرداخته نشده است. ازاین روی هدف اصلی
مقاله حاضر پرداختن به ویژگی ها و انواع تزیینات ب هکاررفته در بناهای مسکونی این دوره در این شهر است. برای این منظور روش
پژوهش حاضر به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی می باشد و سعی شده است که تمامی این ابنیه بررسی و مطالعه شوند. با توجه به
این مطالعات مشخص شد که به واسطه فراوانی چوب در منطقه، بسیاری از تزیینات این ابنیه نیز وابسته به این عنصر ارزشمند
بوده است. علاوه بر این، احتمالاً بیشتر این تزیینات توسط هنرمندان خوانساری و بعضاً برخی هنرمندان اصفهانی ایجادشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Decoration Used in Qajarid Houses Khansar

نویسندگان [English]

  • Hossein Sedighian 1
  • Mousa Sabzi 2
1 Department of Archaeology University of Lorestan, (Corresponding Author)
2 Department of Archaeology University of Lorestan
چکیده [English]

Khansar is one of the mountainous cities of western province of Isfahan, which is formed on the path of a lush
valley. The historical background of this city goes back to pre-islamic period. However, during the Qajar period,
there has been a lot of growth and development. Currently, most historic remains of this period are residential
buildings. According to the references of historical sources, these were Buildings of the lord-farmers. In many of
these buildings, which probably belonged to the middle or wealthy class of the city, there are a lot of decorations
that haven’t been covered in any research so far. Therefore, the main purpose of this article is studying the features
and types of decorations used in residential buildings in this city. For this purpose, the methods of this article are
library and field studies and we tried to study all of these buildings. According to the research, it was found that due
to the abundance of wood in the area, many of the decorations of these buildings are also depended on this element.
In addition, most of these decorations are probably created by Khansari artists and sometimes by Isfahani artists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khansar
  • Qajarid period
  • Residential buildings
  • Decorating the building
 ## •  آ لداوود، سیّدعلی. ) 1378 (. دو سفرنامه از جنوب ایران.چاپ دوم. تهران: نشر امیرکبیر. ## مجله ،») خاطرات لیدی شیل ) 17 « .) • ابوترابیان، حسین. ) 1357.38 – نگین، ش 160 ، صص 34 ## ،»؟ خونسار، خوانسار یا خانسار « .) • اشر فالکتابی، منوچهر. ) 1359. تحقیقات کتا بداری و اطلا عرسانی دانشگاهی، ش 12 ، صص 51 ## • امرایی، مهدی. ) 1383 (. ارسی پنجر ههای رو به نور.تهران:انتشارات سمت. ## • اینانلو، جهان و صدرالسادات، مهران. ) 1367 (. گل و بوته در هنراسلامی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. ## • بروگش، هینریش. ) 1367 (. سفری به دربار سلطان صاحبقران.)مهندس کردبچه، مترجم(. ج 2. تهران: انتشارات اطلاعات. ## • بغدادی، صف یالدین عبدالمؤمن بن عبدالحق. ) 1412 (. مراصدالاطلاع علی اسماءالامکنه و البقاع. تحقیق و تعلیق علی محمد البجاوی.ج 1. بیروت: دارالجیل. ## ،» خانه محمدصادق خان « .) • تسبیحی، محمدحسین. ) 1349.946 – مجله وحید، س 7، ش 80 ، صص 937 ## • تسبیحی، محمدحسین. ) 1376 (. خوانسار نامه. لاهور. چاپخانه. بابر سلطان. صص 58 و 61 ## • جکسن، آبراهام والنتاین ویلیامز. ) 1369 (. سفرنامه جکسن.)منوچهر امیری و فریدون بدره ای، مترجم(. چاپ سوم. تهران: نشر. خوارزمی. ص 292 ## • حمز هلو، منوچهر. ) 1386 (. تزیینات معماری خانه بروجرد یهای کاشان. تهران. پازینه. ## • حموی بغدادی، یاقوت. ) 1995 (. معجم البلدان. ج 2. چاپ . الثانی. بیروت: دار صادر. ص 340 ## • خواندمیر، غیا ثالدین بن همام. ) 1380 (. تاریخ حبی بالسیر. به . کوشش جلا لالدین همایی. ج 3. چاپ چهارم. تهران: نشر خیّام.ص 516 ## • دهقان، ناهید. ) 1389 (. نگار ههای چوبی مساجد آذربایجانشرقی. تهران: مؤسسه تألیف. ترجمه و نشر آثار هنری متن. ## • زمرشیدی، حسن. ) 1356 (. گره چینی در معماری اسلامی و. هنرهای دستی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ص 261 ## • زهرایی، فض لالله. ) 1341 (. دورنمای خوانسار. تهران: چاپ رنگین. ## • زهرایی، فضل الله. ) 1370 (. گلستان خوانسار. تهران: نشر مؤلف. ## • سمرقندی، کمال الدین عبدالرزاق. ) 1383 (. مطلع السعدین و مجمع البحرین. تصحیح عبدالحسین نوائی. ج 2. تهران: پژوهشگاه . علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ص 971 ## • شا هارزانی، محمداکبر بن محمّد. ب یتا. مفر حالقلوب شرح قانون چه . چغمینی. بی جا. مطبعه الاسلامیه. ص 140 ## • شیروانی، زی نالعابدی نب ناسکندر. ) 1339 (. ریاض السیاحه.تصحیح . حامد ربّانی. تهران: نشر سعدی. ص 669 ## • شیروانی، زین العابدین بن اسکندر. بی تا. بستان السیاحه. تهران:  . نشر سنائی. ص 274 ## • شیل، لیدی. ) 1368 (. خاطرات لیدی شیل، )حسین ابوترابیان، . مترجم(. چاپ دوم. تهران: نشر نو. ص 192 ## • فلاندن، اوژن. ) 1356 (. سفرنامه اوژن فلاندن در ایران. )حسین . نور صادقی، مترجم(. چاپ سوّم. تهران: انتشارات اشراقی. ص 223 ## • قمی، حسن بن محمد بن حسن. ) 1361 (. تاریخ قم. تصحیح سید.71- جلال الدین تهرانی. تهران. نشر توس. ص 70 ## • کیانی، محمدیوسف. ) 1376 (. تزیینات وابسته به معماری ایران در دوره اسلامی. تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور. ## • کیانی، محمد یوسف. ) 1383 (. معماری ایران دوره اسلامی. . چاپ دوم. تهران: انتشارات سمت. ص 184 ## • مافروخی اصفهانی، مفضل بن سعد. ) 1385 (. ترجمه محاسن
اصفهان. به کوشش عباس اقبال آشتیانی. اصفهان: سازمان . فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان. ص 32 ## • میرمحمدی، حمیدرضا. ) 1378 (. جغرافیای خوانسار. 2 ج. قم: چاپ سلمان فارسی. ## • نجفی زاده، حسین. ) 2017 (. مطالعاتی درباره خوانسار: عمارت میرمحمدصادق. سان فرانسیسکو )زبان فارسی(. مجله ،» اداره و تقسیمات کشوری ایران « .)  ## • ودیعی، کاظم. ) 1348 .254 – 21 ، صص 233 - بررس یهای تاریخی، ش 20 ## • یزدی، شرف الدین علی. ) 1387 (. ظفرنامه، تصحیح سید سعید میرمحمدصادق و عبدالحسین نوائی. ج 2. تهران: کتابخانه موزه و . مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ص 1197 ## • یوسف ینیا، راضیه. ) 1388 (. اسناد تجاری ادوار اول تا پنجم1304 ه.ش(. تهران: کتابخانه – مجلس شورای ملی ) 1285 . موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ص 47 ## •

Kinneir, John Macdonald. (1973). A Geographical Memoir
of the Persian Empire. New York: The Middle East collec-
.tion, p128
Summerer, L. (2007). “Picturing Persian Victory: The ##
Painted Battle Scene on the Munich Wood”, in Achaemenid
Culture and Local Traditions in Anatolia, Southern
Caucasus and Iran, eds. A. Ivantchik and V. Licheli,
Leuden, p30