گونه شناسی و مطالعه شیو ه های ساخت و تزئین زیورآلات سنتی طلای یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه هنر اسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه هنر اسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

ساخت زیورآلات سنتی با دست و ابزاردستی ازجمله هنرهایی است که در بسیاری از نقاط کشور و به ویژه در شهر یزد رواج داشته و دارد. هنر زیورسازی یزد به لحاظ داشتن عیار بالای طلا، تنوع طرح و نقش و ظرافت در اجرا حائز اهمیت است. به همین دلیل شناسایی ویژگی های زیورسازی یزد که بر پایه اصال تها و طرح های سنتی این منطقه در طی سالیان شک لگرفته، از اهمیت خاصی برخوردار است. مقاله حاضر باهدف شناسایی ویژگی های زیورسازی سنتی یزد به طرح این سئوالات اصلی پرداخته است که این زیورآلات ازلحاظ کاربرد به چندگونه تقسیم م یشوند و شیوه های ساخت و تزئینات در این زیورآلات کدام است. بر همین اساس ازلحاظ فنی و ساختاری از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده و گردآوری اطلاعات، به دلیل نبود منابع پژوهشی در ارتباط با این هنر، صرفاً از طریق میدانی و مصاحبه با هنرمندان این عرصه انجام گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر این مطلب است که این زیورآلات در 5 گونه تزئینات مختلف ازلحاظ کاربرد شامل تزئینات سر و مو، گوش، گردن، دست و پا و لباس با طرح هایی چون نقوش الهام گرفته شده از طبیعت، نقوش هندسی و تجریدی ساخته شده و می شوند. این زیورآلات ازلحاظ شیوه ساخت به 4 دسته؛ ساخت اره کاری، ساخت با قالب، دواتگری و ریخته گری و ه مچنین ازلحاظ شیوه تزئین به روش های قل مزنی، میناکاری، گوهرنشانی، ملیله سازی و گوارسه ساخته و پرداخته می شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology and Study of Manufacture and Decoration Techniques of the Traditional Goldsmiths of Yazd

نویسندگان [English]

  • roya azizi 1
  • Zohreh Tabatabaei Jebeli 2
1 Lecturer, Islamic Art Department, Handicraft Faculty, Art University of Isfahan, (Corresponding Author)
2 Assistant Professor, Islamic Art Department, Handicraft Faculty, Art University of Isfahan
چکیده [English]

Manufacturing different types of goldsmiths by using hand and handmade crafts is the kind of art that is still employed
in some places in Iran especially in Yazd. What can be taken from a chronological study of the goldsmithing
in Yazd is that the current masters are taking advantages of previous masters’ heritage to preserve the especial value
of this local art in the region. The art of goldsmithing in Yazd is important due to the high purity of the applied
gold, variety of the motives and designs, and finally the delicacy of the handmade process. This article is trying
to review the specification and applications as well as design and construction methods of goldsmithing in Yazd,
which is formed from local culture and traditions in many years. Here, we have used the analytical-descriptive
method for technical and structural assessment and we performed the field researches and interviews with the masters
in this filed, due to the lack of previous studies and references. The result of the research has shown that based
on their application, these traditional goldsmiths are divided into the five different types including hair and head
decorations, ear decorations, neck decorations, hand and feet decorations and finally dress decorations. Their designs
contain different motives that are inspired by natural elements, and also geometrical elements and design as
well as abstract motives. These goldsmiths can be also divided based on their manufacturing (saw working, casting
and molding, forging), and decoration techniques (emboss working, enameling, stonesetting, filigree, granulation).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Goldsmith typology
  • Traditional Yazd goldsmiths
  • Yazd goldsmiths’ Manufacturing Techniques
  • Yazd Goldsmiths’ Decorations
 ## • ادیب، داریوش. ) 1392 (. فرهنگ جامع جواهرشناسی: جهان جواهرا . ت تهران: نشر پازینه. ## مجله هنر و .» شاهکارهای هنر تزئینی « .) • بهنام، عیسی. ) 1342.10- مرد . م دوره 2. ش 14 . صص 31 ## • پوپ، آرتور اپهام. ) 1387 (. سیری در هنر ایران )از دورانپیش ازتاریخ تا امروز(. مترجمان: نجف دربابندری و دیگران. جلد6. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ## • خلیلی، ناصر. ) 1386 (. انگشتری ه.ا مترجم: غلامحسین علی مازندرانی. تهران: کارنگ. ## مجله .» زیورسازی و گوهرنشانی ایران « .) • زواره ای، مهدی. ) 1347 .32- هنر و مرد . م دوره 7. ش 81 . صص 30 ## • عزیزی، رؤیا. ) 1393 (. پرونده مستند نگاری زیورآلات سنتی یزد.معاونت صنایع دستی استان یزد. ## •____________ ) 1393 (. فرم توجیهی رشته زیورآلات سنتی یزد. معاونت صنایع دستی استان یزد. ## 35000 سال تاریخ زیورآلات اقوام .) • غیبی، مهرآسا. ) 1391 ایران . ی تهران: نشر هیرمند. ## • ضیاءپور، جلیل. ) 1349 (. زیورهای زنان از دیرباز تاکنو . ن تهران:انتشارات فرهنگ و هنر. ## • فریه، ر.دبلیو. ) 1374 (. هنرهای ایرا . ن مترجم: پرویز مرزبان. تهران: نشر فرزان. ## • گلدک، جی؛ گلدک، سومی هیراموتو. ) 1355 (. سیری در صنای عدستی ایرا . ن تهران: بانک ملی ایران. ## • وولف، هانس ای. ) 1372 (. صنای عدستی کهن ایرا . ن مترجم:سیروس ابراهیم زاده. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. ## • آرشیو اتحادیه صنف طلا و جواهر استان یزد. ## سایت دنیای زنان در عصر قاجار/ تاریخ www.qajarwomen.org •.1396 /7/ دسترسی به سایت 7 ## سایت حراجی بونمز/ تاریخ دسترسی به www.bonhams.com •.1396 /8/ سایت 9 ## www.christies.com سایت حراجی کریستیز/ تاریخ دسترسی به1396 /8/ سایت 17 ## سایت حراجی ساتبیز/ تاریخ دسترسی به www.sothebys.com • 1396 /8/ سایت 5 ##