معرفی و خوانش کتیبه های آثار فلزی عصر صفوی مطالعه موردی: نمونه های موجود در موزه آستان قدس رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه باستان شناسی دانشگاه مازندران (نویسنده مسئول)

2 دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه مازندران

3 استادیار گروه باستا نشناسی دانشگاه بیرجند.

چکیده

فلزکاری یکی از مهم ترین شاخه های هنر دوران اسلامی است که از جایگاه ویژه ای در تمامی ادوار برخوردار بوده است. یکی از بسترهای مطالعاتی و پژوهشی مناسب به منظور بررسی کتیبه نگاری، هنر فلزکاری می باشد. عصر صفوی یکی از دوره های شکوفا در هنر فلزکاری است که با تأثیرپذیری از مذهب تشیع هنرمندان، آیات و احادیث را در قالب کتیبه بر روی آثار فلزی منعکس کرده اند.
نگارندگان در مقاله پیش رو با روش پژوهش توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی (موزه ای) به بررسی کتیب هنگاری عصر صفوی برمبنای ظروف فلزی پرداخته اند؛ ه مچنین برای بالا بردن کیفیت و دقت هر چه بیشتر این پژوهش، تمرکز خود را به بررسی تعدادی از ظروف ارزشمند واقع در موزه آستان قدس رضوی معطوف نموده اند.
نتیجه بررسی بیانگر آن است که هنرمندان فلزکار این دوره در کتیب هنگاری ظروف فلزی، عمدتاً مضامین مذهبی را مدنظر قرار داد هاند که شامل اسامی ائمه معصوم، ذکر صلوات و آیاتی از قرآن مجید است؛ در مواردی نیز شاهد اشعار زیبا بر روی ظروف هستیم که به کاربرد آن ها اشاره دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Introducing and Reading the Inscriptions of the Safavid Metal Works, Case Study: Examples of Astan Quds Razavi Museum

نویسندگان [English]

  • hanieh hossein nia amirkolaei 1
  • hasan hashemi zarjabad 2
  • Ali Zarei 3
1 M.A of archeology, University of Mazandaran, (Corresponding author)
2 Associate professor of archeology at Mazandaran University
3 Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Birjand
چکیده [English]

Metallurgy is one of the most significant branches of the art of Islamic era which had a special place among all other eras. In addition, one of the suitable ways to study and do research on inscriptions is the metalwork’s art. Safavid era is one of the flourishing ones, in which artists under the influence of Shia religion, have illustrated verses and aphorisms in the form of inscriptions on the metal works. As a result, the authors of this article have tried to study the inscriptions of Safavid era with regard to metal plates by using both a descriptive method or library-based study as well as field studies or museum-based ones. Moreover, in order to increase the quality and accuracy of this study, they focused on some of the valuable plates available in Astan Ghods Razavi museum. The result of this study shows that the metalworkers of this historic period usually paid attention to religious themes in the inscription of metal plates, the themes which consist of the names of Imams, Salavat, and some verses from the Quran. Sometimes some beautiful poems can also be noticed on these plates which point to the usage of these plates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metalworking
  • Scribble
  • Safavid era
  • metal dishes
 ## • افروغ، محمد. ( 1390).«مضامین و عناصر شیعی در هنر عصرصفوی با نگاهی به هنر قالی بافی، نگارگری و فلزکاری»، مجله صفوی با نگاهی به هنر قالی بافی، نگارگری و فلزکاری مطالعات ایرانی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، .52- شماره 20 ، صص ## • توحیدی، فائق. ) 1394 (. فن فلزکاری در ایران و هن . ر تهران:انتشارات سمت. ## .) • جلالی، میثم. ) 1387پایه شمعدان های صفوی در موزه «، مجله علمی - ترویجی مشکوه، شماره 99 ،» مرکزی آستان قدس.120- صص 115 ## خط نگار ههای قرآنی در قال یبافی و فلزکاری « .) • شریعت، زهرا. ) 1387.55- کتاب ماه هن ، ر ش 120 ، صص 44 ،» دوره صفویه ## بررسی تطبیقی « .) • فغفوری، رباب؛ بلخاری قهی، حسن. ) 1394مضمون کتیبه های مسجد گوهرشاد و مبانی اعتقادی شیعه در دوره، فصلنامه علمی - پژوهشی نگره، شماره 35 » تیموری و صفوی.17- صص 4 ## پایه شمعدان دارالشفاء امام رضا « .) • کفیلی، حشمت. ) 1392مجله علمی - ترویجی مشکوه، شماره 116 ،» )ع( در دوره صفوی.120- صص 106 ## • مرکز علمی پژوهشی، موزه آستان قدس رضوی. ##