پیشه نگاری در هنر ایران (بررسی پیشه های بازنمای یشده در نگاره پادشاهی جمشید از مجموعه شاهنامه بایسنقری)*

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، دانشکده هنر و معماری، بخش هنر (نویسنده مسئول)

2 استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، دانشکده هنر و معماری، بخش هنر

چکیده

مطالعه آثار و دست ساخته های متنوع در ایران، ما را به این نتیجه رهنمون می سازد که بسیاری از حِرف و فنون سنتی ایران
از پیشین های کهن در این سرزمین برخوردار می باشند؛ اما امروزه به دلایل گوناگون کمتر اطلاعاتِ مکتوب و دقیقی از فناوری و
شیوه های تولید این محصولات در گذشته در دسترس می باشد؛ به همین دلیل استفاده از اسناد و منابع غیر مستقیم، گاه اطلاعات
مفیدی را در این زمینه به دست م یدهد. در این میان نگارگری ایرانی جدا از جنب ههای فرمی و زیبایی شناختی آن، بارها توسط
پژوهشگران به عنوان یک منبع اطلاعاتی و آگاهی بخش مورد استناد قرار گرفته است که به عنوان نمونه م یتوان به بازشناسی
طرح و رنگ بسیاری از زیراندارها، نوع پوشش و البسه و تزیینات و متعلقات معماری در دوره های مختلف اشاره کرد.
در این مقاله با هدف بازشناسی فنون و ابزارهای مرتبط با بعضی حِرف رایج در گذشته این سرزمین، به ویژه در دوران تیموری،
مورد مطالعه قرار گرفته » پادشاهی جمشید هفتصد ساله بود « از مجموعه شاهنامه بایسنقری مربوط به سال 833 هجری، نگاره
و پیشه های نمایش داده شده در آن به همراه ابزارها و فناوری های مرتبط با هرحرفه مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق
توصیفی  تحلیلی می باشد و اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای و اسنادی (تصاویر نگاره ها) گردآوری شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Painting of Professions in Iranian Art (Investigation of Professions Represented in the Paintings of Jamshid Monarchy from the Collection of Shahnameh Baisenqiri)*

نویسندگان [English]

  • Majid Reza Moghanipour 1
  • Ashkan Rahmani 2
1 Department of Art , Faculty of Art & Architecture , Shiraz University (Corresponding Author)
2 Department of Art , Faculty of Art & Architecture , Shiraz University
چکیده [English]

The study of various works and handmade in Iran leads us to the conclusion that many of the traditional professions
and techniques of Iran have an ancient background in this land. But today, for a variety of reasons, there is
less detailed written information on the technology and methods of producing these products in the past. For this
reason, the use of indirect documents and resources sometimes provides useful information. In this regard, Iranian
painting, apart from its formal and aesthetic aspects, has been repeatedly referred to by the researchers as a source
of information and awareness. Some examples are the recognition of the design and color of many carpets, the
type of cover, the cloth, decorations and architectural accessories in different periods. In this article, in order to
recognize the techniques and tools associated with some of the common occupations of this land in the past, especially
during the Timurid period, the painting “The Kingdom of Jamshid was seven hundred years old.” has been
studied from the collection of Shahnameh Baisenqiri related to 833 AH. The professions displayed in this painting,
along with the tools and technologies associated with each profession, have been studied. The research method is
descriptive-analytical and the required data is gathered through library and documentary resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Profession
  • Shahnameh Baisenqiri
  • Traditional Textiles
  • Blacksmithing
  • Wire Forming
## مطالعه هنرهای چوبی رایج در دوران « .) • آرا منیا، سارا. ) 1394 پایا ننامه ،» صفوی بر مبنای نگار ههای شاهنامه شاه طهماسبی کارشناس یارشد پژوهش هنر، دانشگاه علم و هنر یزد. ## • آشوری، محمدتقی. ) 1380 (. آشنایی با صنای عدستی ایران 1 تهران: شرکت چاپ و نشر کتا بهای درسی ایران. ## • تجویدی، زهرا؛ شاکر یراد، محمدعلی. ) 1373 (. آشنایی با هنرهای سنت . ی تهران: انتشارات پیام نور. ## • تسلیمی، نصراله؛ نکویی، مجید و دیگران. ) 1387 (. آشنایی با صنای عدستی ایران .1 تهران: شرکت چاپ و نشر کتا بهای درسی ایران. ## • پاکباز، رویین. ) 1388 (. نقاشی ایرانی از دیرباز تاکنو . ن تهران: زرین و سیمین. ## • حصوری، علی. ) 1376 (. فرش بر مینیاتو.ر تهران: فرهنگان. ## • سلطا نزاده، حسین. ) 1387 (. فضاهای معماری و شهری در نگارگری ایران . ی تهران: چارطاق. ## • حسین یراد، عبدالمجید. ) 1384 (. شاهکارهای نگارگری ایرا . ن تهران: موزه هنرهای معاصر. ## • گلاک، جی؛ گلاک، سومی هیراموتو. ) 1355 (. سیری در صنایع دستی ایرا . ن تهران: انتشارات بانک ملی . صناعت دستریسی در « .) ## • مجابی، علی؛ فنایی، زهرا. ) 1389 .148 - گلجام، شماره 127:15 ،» نگارگری ایران سده نهم تا یازدهم
معرفی حِرف کهن شهر یزد « .) ## • مقن یپور، مجیدرضا. ) 1384 ،» )دستبافت هها( و بررسی وضعیت آ نها در دوران گذار اجتماعی پایان نامه کارشناس یارشد، دانشگاه هنر تهران. ## • وولف، هانس ای. ) 1372 (. صنای عدستی کهن ایرا . ن مترجم: سیروس ابراهیم زاده. تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی. ## • www.isfahancht.i