تبیین و تطبیق نگاه اشراقی به زیبایی و جلوه های منطبق با آموزه های قرآن (با تأکید بر رساله مونس العشاق سهروردی)*

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد فلسفه اسلامی از دانشگاه تربیت مدرس (نویسنده مسئول)

2 استادیار دانشگاه بیرجند، دکترای هنر اسلامی

چکیده

شها بالدین سهروردی بنیانگذار حکمت نوریه و اشراقی است؛ حکمتی که وی با بهر هگیری از منابع غنی اسلام به ویژه قرآن
کریم مباحث حکمی را در جهتی نوین پیش برده است. سهروردی با تبیین اشراقی خود از نور و بازبینی آن به زبان رمزی در
رساله مونس العشاق تحقق کثرت در عوالم هستی را به اقانیم سه گانه حسن، حزن و عشق منسوب می داند. وی با تکیه بر حقیقت
حسن )مسأله محوری زیبایی شناسی( در قرآن به تبیین اشراقی از زیبایی در حکمت اشراقی خود و همبستگی با معرفت دست
می یابد. در این پژوهش کوشش می شود با تبیین مفهوم زیبایی در رساله مونس العشاق و بازخوانی رمزهای حزن و عشق در نظام
جهان شناسی اشراقی به عنوان محورهای زیبایی شناسی در مونس العشاق و تطبیق همین رمزها در آیات قرآن، لوازم آن مفاهیم
پی گرفته شود و پیوند میان حقیقت و هنر آشکار شود برای رسیدن به این هدف، شواهد مثالی از آثار شاخصی در هنر اسلامی
آورده می شود. لازم به ذکر است تمامی نمونه های تصویری از آثار فاخر ایرانی موزه فریر گالری نیویورک گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining and Adapting the Illuminative View of Beauty in Accordance with the Teachings of the Qur’an (With emphasis on Mons al-Ishaq Suhrawardi’s treatise)*

نویسندگان [English]

  • fatemeh shafie 1
  • Arezoo paydar Fard 2
1 MA, Islamic philosophy, Tarbiat Modares University (Corresponding Author)
2 Assistant Professor, University of Birjand
چکیده [English]

Shahabuddin Suhrawardi is the founder of Nuria and Ishraqi Wisdom, a wisdom that Suhrawardi has used in
a new direction by utilizing the rich resources of Islam and especially the Holy Quran. Suhrawardi, with his illuminating
explanation of light and its revision in Ramsey’s treatise on Mons al-Ishaq, attributes the fulfillment of
plurality in the realms of being to the threefold thing of goodness, affliction, and love. Based on the truth of Hassan
(the central issue of aesthetics) in the Qur’an, he achieves an illuminating explanation of beauty in his illuminative
wisdom and solidarity with knowledge. This study attempts to elucidate the concept of aesthetics in Mons al-Ishaq
and recite the codes of sorrow and love in the illuminated cosmology system as aesthetic axes in Mons al-Ishaq
and to apply the same passages in the Qur’anic verse, so that the link between truth and art can be revealed. To this
end, evidence is given of exemplary works of art in Islamic art. It should be noted that all of the illustrations were
taken from the magnificent Iranian works by Farir Gallery of New York.

کلیدواژه‌ها [English]

  • beauty
  • love
  • teachings of the Quran
  • Moones Al Oshagh
  • Suhrawardi
 ## • قرآن کریم ## نگارگری ایرانی « .) • اسکندرپو رخرمی، پرویز؛ فاطمه شفیعی. ) 1390 با تأکید بر آرای شها بالدین سهروردی ( » تجلیگاه ملکوت خیال درباره عالم خیال )مثال(. تهران: نشریه هنرهای زیبای دانشگاه .19-28 ،) تهران- هنرهای تجسم ، ی شماره 48 ## حکمت و هنر » مبادی مابعدالطبیعه هنر « .) • اعوانی، غ.ر. ) 1375.317- معنوی: مجموعه مقالا . ت چاپ اول. تهران : گروس، 326 ## • افراسیا بپور، علی. ) 1380 (. زیبای یپرستی در عرفان اسلامی. تهران: طهوری. ## • امین رضوی، مهدی. ) 1388 (. سهروردی و مکتب اشرا . ق مترجم: مجد الدین کیوانی. چاپ پنجم. تهران: نشر مرکز. ## • بابایی، علی. ) 1386 (. زیبایی شناسی در مکتب صدرا: پریچهره حکم . ت تهران: انتشارات مولی. ## • بلخاری قهی، حسن. ) 1388 (. مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی. دفتر اول و دوم: وحدت وجود وحدت شهود. کیمیای خیال. تهران : سازمان تبلیغات اسلامی حوزة هنری سوره مهر.## •_________________ . ) 1388 (. اورنگ. مجموعه مقالات درباره مبانی نظری هن . ر تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنراسلامی. ## • بورکهارت، تیتوس. ) 1369 (. هنر مقد . س مترجم: جلال ستاری. تهران: سروش )انتشارات صدا و سیما(. ## •________________ . ) 1365 (. هنر اسلامی، زبان و بیا . ن مترجم: مسعود رجب نیا. تهران: سروش. ## • بهائی لاهیجی. ) 1351 (. رساله نوریه در عالم مثا . ل مقدمه و حواشی جلال الدین آشتیانی. مشهد: دانشکده الهیات و معارف اسلامی. اطلاعات .» نماد پردازی در هنر اسلام « .) ## • تشکری، فاطمه. ) 1390 .34-39 ، حکمت و معرفت، شماره 66 عناصر هویت و فرهنگ ایرانی در آثار « ،) ## • توفیق، عنایت. ) 1387 .33- کتاب ماه هنر، شماره 120 )شهریور(، 43 ،» هنر اسلامی ## • جعفری، محمدتقی. ) 1361 (. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال الدین روم . ی تهران: نشر اسلامی ## • خالد غفاری، محمد. ) 1380 (. فرهنگ اصطلاحات شیخ اشرا . ق چاپ اول. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. ## • دشتکی شیرازی، غیاث الدین. ) 1383 (. اشراق هیاکل النو.ر تقدیم و تحقیق علی اوجبی. چاپ اول. تهران: میراث مکتوب. . ## • سهروردی، یحیی ب نحبش. ) 1375 (. مجموعه مصنفا . ت جلد 2 چاپ دوم. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. ## • . ) 1383 ه.ش(. حکمه الاشرا . ق شرح قطب الدین شیرازی. به اهتمام عبدالله نورانی و مهدی محقق. چاپ اول. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. ## • جعفری، محمدتقی. ) 1362 (. هنر و زیبایی در اسلا . م تهران: دفتر نشر فرهنگ و ارشاد اسلامی. ## • شایگان، داریوش. ) 1355 (. بت های ذهنی و خاطره ازلی، تهران، امیرکبیر. ## • شمس الدین محمد حافظ شیرازی. ) 1377 (. دیوان حاف . ظ تصحیح پژمان بختیاری. تهران: پارسا. ## • طباطبایی، محمدحسین. ) 1348 (. تفسیر المیزان. مترجم: جواد حجتی کرمانی. جلد 9. قم: دارالعلم. جستاری در زیبای یشناس ی هنر « .)  ## • فهیم یفر، اصغر. ) .82-73 : پژوهشنامه فرهنگستان هنر، شماره 2 .» اسلامی1388 ## • کربن، هانری. ) 1373 (. تاریخ فلسفه اسلامی. مترجم: سید جواد طباطبایی. چاپ اول. تهران: انتشارات کویر. انجمن ایرانشناسی فرانسه. ## • گازارگاهی، امیر کما لالدی نحسین. ) 1376 (. مجالس العشاق )تذکره العرفا.( به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: زرین. ## • محمد معمارزاده. ) 1386 (. تصویر و تجسم عرفان در هنرهای اسلام . ی تهران: الزهرا. ## • مکارم شیرازی، ناصر. ) 1356 (. تفسیر نمونه: تفسیر و بررسی تازه ای درباره قرآن مجید با درنظر گرفتن نیازها، خواسته ها، پرسش ها، مکتب ها و مسائل رو.ز با همکاری جمعی از نویسندگان. جلد. 7. تهران: دارالکتب الاسلامیه. ## • معینی، فریدالدین. ) 1381 (. بررسی نقوش نمادین یا سمبولیک در
هنرهای سنتی ایران، اسفندیار کوه نور، مصحح: حمیدرضا معینی، ج 1 و 2و 2، نور حکمت رساله فی حقیقه العشق از شهاب الدین « .) ## • نصر، حسین. ) 1386 جاودان خرد: مجموعه مقالات حسین نصر، زیرنظر و ،» سهروردی .416- به اهتمام حسن حسینی، جلد 1، تهران: مهر نیوشا: 396 ## • الهروی، محمدشریف نظام الدین. ) 1363 (. انواریه )ترجمه و شرح حکمه الاشراق.( مقدمه از حسین ضیائی. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر. معارف، شماره ،» زیبایی شناسی دینی « .) ## • همتی، همایون. ) 1386
.16- 45 )فروردین و اردیبهشت(: 11