توصیف و تحلیل پوشاک جنگاوران در نگاره‌های شاهنامه 953ه.ق پاریس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده هنر /نیشابور

2 دانشکده هنر/ نیشابور/ایران

چکیده

در تاریخ سیاسی ایران، طبقه جنگاوران،همواره به عنوان یکی از طبقات مهم شمرده می‌شد. پژوهش در فرم پوشش جنگاوران، اطلاعاتی ارائه می‌دهد که در مطالعات تاریخی و جامعه‌شناسی مفید است و علاوه بر آن در حوزه هنرهای کاربردی و نمایشی نیز به کار می‌آید. نسخه 953ه.ق موجود در کتابخانه ملی پاریس، متعلق به دوره صفوی از جمله نسخی است که با ابعاد بزرگ و درشت‌نمایی در ترسیم فیگورها، توسط زبده‌ترین نگارگران خلق شده و بیشترین تعداد نگاره‌های آن مربوط به طبقه جنگاوراست. بررسی چگونگی پوشاک به تصویر درآمده در این طبقه، می‌تواند علاوه بر بازشناسی الگوی پوشاک جنگ عصر صفوی، به تاثیر روایت شاهنامه، سنت نگارگری و دیگر جریان‌هایی که بر مصورسازی جامگان نفوذ داشته‌اند، بپردازد. نتایج کلی پژوهش، بیانگر آن است که نگارگری روایی نقش بسزایی در نمایش پوشاک جنگاوران در صحنه‌های حماسی شاهنامه داشته و نگارگران از پوشاک به عنوان نمادی در جهت نمایش اوضاع سیاسی و نظامی استفاده کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reviews and AnalysisofClothing of the fighters in Shahnameh Ferdowsi 953H., Paris

نویسندگان [English]

  • Nafise zamani 1
  • Farzane Farrokhfar 2
1 College of Art /Neyshaboor
2 Collage of Art /Neyshaboor
چکیده [English]

In history of Iran , always class fighters been important and they were been a pillar of strength. This study in the form of war coverage gives information about various battles and weapons in different historical times. That it is useful in historical and sociological studies, also it used in the arts and drama. Shahname 953. H Paris was belonging period Safavi. It is the most common image of the warrior. The painter in this version Shahname, painted these warrior with a main form and there is no division in the army
The results of that research show that the validity of narrative plays a significant of epic scenes Shahname 953H Paris, also painter has used of clothing as a symbol to show the political and military situation.The present study from a perspective of the nature is fundamental- application and from a position of the method is historical- analytic .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Safavid
  • Painting
  • shahnameh 953 H
  • Clothing
  • fighters
اکبری مفاخر، آرش. (1395) رزمنامهء کنیزک، کانون فردوسی ج 6. تهران:مرکز دائرةالمعارف بزگ اسلامی.
بنیادی، مهدی. (1389) سنگ‌نگاره‌های ساسانی. تهران: آبان.
دلاواله،پیترو.(1370). سفرنامه دلاواله.ترجمه شجاع‌الدین شفا.تهران:علمی فرهنگی.
دیاکونوف، ا. م. (1345). تاریخ ماد. مترجم کریم کشاورز. تهران: پیام.
رومیر، ه. ر. (1384). تاریخ ایران دوره صفویان ( پژوهش دانشگاه کمبریج). مترجم یعقوب آژند. تهران: جامی.
ریشار، فرانسیس. (1383).جلوه‌های هنر پارسی، مترجم عبدالمحمد روح‌ بخشان. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سرخوش کرتیس، وستا. (1373). اسطوره‌های ایرانی. مترجم عباس مخبر. تهران: مرکز.
سودآور، ابوالعلاء. (1380). هنر دربارهای ایران. مترجم ناهید محمد شمیرانی. تهران: کارنگ.
سیوری، راجر. م. (1382). تحقیقاتی در تاریخ عصر صفوی. مترجم عباسقلی غفاری‌فرد و محمد باقر آرام. تهران:امیرکبیر.
سیوری، ر.م. (1380). تاریخ ایران دوره صفویان پژوهشی در دانشگاه کمبریج. ترجمه دکتر یعقوب آژند. تهران: جامی.
شاردن.(1374). سفرنامه شاردن. ج3. ترجمه اقبال یغمایی. تهران: توس.
شوستر والسر، سیبیلا. (1364). ایران صفوی از دیدگاه سفرنامه‌های اروپائیان. مترجم غلامرضا ورهرام. تهران: امیرکبیر.
فردوسی، ابوالقاسم.(1350) شاهنامه بایسنقری به سفارش محمدرضاشاه پهلوی. تهران.
کمپفر، انگلبرت.(1363). سفرنامه کمپفر. مترجم کیکاووس جهانداری.تهران: خوارزمی.
صادقی، زهرا. (1392). تاریخ ایران در عصر صفوی. تهران: پارسه.
غیبی، مهرآسا. (1387).  هشت‌ هزار سال پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
معین، محمد. (1389). فرهنگ فارسی تک جلدی.تهران: نهال نویدان.
یغمایی،اقبال. (1396). زگفتار دهقان،شاهنامه فردوسی به نثر. تهران: توس.
مقالات
جعفرپور، میلاد و مهیار علوی‌مقدم.(1390).بررسی تطبیقی عناصر آئینی و جنگاوری در شاهنامه و سمک‌عیار. جستارهای ادبی.(175) 51-84.
جعفری دهقی، محمود. (1393). پوشش و آرایش در ایران باستان، در تاریخ جامع ایران. مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج14. 229- 421.
چمن‌آرا، بهروز.(1394).بررسی و تحلیل آخر خوش شاهنامه با تأکید بر مبانی سنت شفاهی روایات حماسی. جستارهای ادبی.(188). 1-14.
چیت‌ساز، محمدرضا. (1393). تاریخ پوشاک ایرانیان از ابتدای اسلام تا قاجار، در تاریخ جامع ایران. مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.ج 19. 521- 666.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1393). تاریخ ایران در عصر اسلامی، در تاریخ جامع ایران. در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج 10. 530-544.
زارعی، محمدابراهیم و مریم دولتی.(1396). بررسی پوشاک ایرانیان از ابتدای اسلام تا قاجار، در نشریه نگره.12(44).71-83.
سودآور، لیلا.(1383)پوشاک صفویان و قاجاریان.ترجمه پیمان متین.چاپ شده در مجموعه مقالات پوشاک در ایران زمین .193-236.
نقوی، منیره‌سادات و محسن مراثی. ( 1391). مطالعه تطبیقی کلاه مردان در سفرنامه‌ها و نگاره‌های دوران صفوی با تأکید بر دیوارنگاره‌های کاخ چهلستون اصفهان. مطالعات تطبیقی هنر. 3 (2) .1-17.