Analytical research of the luster star tiles of Imamzadeh Yahya in Varamin

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor،Department of Archaeology, University of Zabol

2 University of Lorestan

10.22077/nia.2023.6216.1722

Abstract

Imamzadeh Yahya Varamin is one of the significant and prestigious buildings of Ilkhanid period. In the past, there were extensive decorations in this building in the form of plasterwork and luster tiling. But today only its plasterwork remains; But its luster tiles have been separated from the body of the building since the end of the Qajar period and have gradually entered various foreign museums or collections. In this building, there are three different groups of luster tiling, which include altar tiles, tombstones and star tiles. A lot of information has been published in various sources about altar tiles and tombstones, but no comprehensive study has been done on star tiles. Considering that these tiles are abundant in some museums such as the Hermitage, it was necessary to study them in an independent study. Based on this, the main goal of the current research is to investigate and analyze the appearance and decorative features of these tiles, which was done with a descriptive-analytical method. In order to carry out the present research, in addition to studying library resources, images and information available in the archives of various foreign museums have also been used. As a result of this research, it was determined that the star tiles of Imamzadeh Yahya can be considered very distinctive and unique compared to other similar examples in other buildings in terms of dimensions, color variety, motifs and themes of inscriptions. These tiles were probably made by Ali bin Muhammad bin Abi-Taher in Kashan city over a period of five months, and then they were used for the initial coating of Imamzadeh Yahya building.

Keywords

Main Subjects


  • امیری، مهرداد؛ رهنما، شهرام؛ صدیقیان، حسین و سبزی، موسی، (1400)، «بررسی کتیبه­های مذهبی به­کار رفته در کاشی­های زرین­فام قرون 7-8ه.ق ایران»، مجله پژوهش­نامه مذاهب اسلامی، سال8، ش16، صص 219 –
  • بلر، شیلا، (1391)، «جست و جوی ابوزید کاشانی در میان کتیبه­ها»، ترجمه صفورا فضل­اللهی، مجله پیام بهارستان، سال5، دوره2، ش17، صص 388 –
  • بلر، شیلا و بلوم، جاناتان، (1381)، هنر و معماری اسلامی2 (1250 1800م)، ترجمه یعقوب آژند، تهران، انتشارات سمت.
  • بلر، شیلا و بلوم، جاناتان، (1385)، هنر و معماری اسلامی، ترجمه اردشیر اشراقی، تهران، نشر سروش.
  • بهدانی، مجید و خزائی، محمد، (1399)، «بررسی نقوش کاشی­های زرین­فام با موضوع صور فلکی در امام­زاده جعفر دامغان»، فصلنامۀ علمی نگره، ش56، صص 39 –
  • بهرمان، علیرضا، (1400)، «بازشناسی و معرفی محراب فراموش شدۀ حرم مطهر امام علی (ع)»، نشریه هنر­های زیبا - هنر­های تجسمی، دوره26، ش1، صص 55 –
  • پوپ، آرتر و اکرمن، فیلیپس، (1387)، سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا امروز، ج4: سفال­گری، خوش­نویسی و کتیبه­نگاری، ویرایش زیر نظر سیروس پرهام، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  • جعفریان، رسول، (1376)، «تشیع در ورامین»، نشریه کیهان اندیشه، ش75، صص 116 –
  • دالمانی، هانری رنه، (1378)، از خراسان تا بختیاری، ترجمه غلام­رضا سمیعی، ج1، تهران، نشر طاووس.
  • دیماند، موریس اسون، (1383)، راهنمای صنایع اسلامی، ترجمه عبدالله فریار، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • دیولافوا، ژان، (1371)، ایران، کلده و شوش، ترجمه علی­محمد فره­وشی، به کوشش بهرام فره­وشی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  • رجبی، سید صفر، (1371)، «ورامین یک جامع و چهار مزار تاریخی»، نشریه مشکوه، ش35، صص 176 –
  • رضوان، همایون، (1385)، «نگاه اجمالی به پیشینه و آثار باستانی شهرستان ورامین»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، س57، ش1، صص 173 –
  • رکوعی، عزت­الله، (1373)، سرزمین ما: مروری بر تاریخ و معماری ایران، تهران، نشر کیوان.
  • روح­فر، زهره؛ نیستانی، جواد؛ موسوی کوهپر، سید مهدی و خادمی ندوشن، فرهنگ، (1431)، «تصمیم النقوش و الالواح المکتوبه المحراب علی بن جعفر المطلیه بقم»، مجله العلوم الانسانیه الدولیه، العدد 17، صص 1 –
  • زهدی، محمد و فرخ­فر، فرزانه، (1397)، «تحلیل ویژگی­های مضمونی، بصری و ساختاری در محراب­های زرین­فام دورۀ ایلخانی»، مجله تاریخ و فرهنگ، سال50، ش1، ش­پ 100، صص 9 –
  • سپهر، عبدالحسین، (1386)، مرآت الوقایع مظفری، تصحیح عبدالحسین نوایی، ج1، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
  • صدری، مهدی، (1367)، «خاندان ابی­طاهر کاشانی: آفرینندگان محراب­های زرین­فام»، فصل­نامۀ هنر، ش15، صص 28 –
  • عرب، کاظم، (1381)، «گزارش تحقیق و معرفی هفت بنای تاریخی ارزشمند قم بازمانده از قرن هشتم هجری»، فصلنامه اثر، ش33 و 34، صص 146 –
  • فرخ­فر، فرزانه و زهدی، محمد، (1397)، «تحلیل مضمونی و تصویری محراب امام­زاده یحیی ورامین شاهکار زرین­فام عصر ایلخانی و بزرگ­ترین محراب زرین­فام ایران»، نشریه تاریخ روایی، سال3، ش9، صص 109 –
  • قانونی، محسن و صادقی مهر، سمانه، (1396)، «بررسی کتیبۀ کاشی­های زرین­فام مزار حضرت فاطمه معصومه (س) در قم»، مجله هنر­های زیبا - هنر­های تجسمی، دورۀ 22، ش2، صص 83 –
  • قره­چانلو، حسین، (1353)، «جغرافیای تاریخی و آثار باستانی ورامین»، نشریه بررسی­های تاریخی، سال9، ش5، صص 39 –
  • قره­چانلو، حسین، (1372)، «امام­زاده یحیی ورامین»، نشریه وقف میراث جاویدان، ش2، صص 70 –
  • قوچانی، عبدالله، (1397)، احادیث کاشی­های زرین­فام حرم مطهر امام رضا (ع)، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
  • کریمی، فاطمه، (1372الف)، «ابوزید کاشانی»، از مجموعۀ دایره­المعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، تهران، انتشارات مرکز دایره­المعارف بزرگ اسلامی، صص 506-509.
  • کریمی، فاطمه، (1372ب)، «ابوطاهر»، از مجموعۀ دایره­المعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، تهران، انتشارات مرکز دایره­المعارف بزرگ اسلامی، صص 632-638.
  • کفیلی، حشمت، (1392)، «محراب­های حرم مطهر در موزۀ مرکزی آستان قدس رضوی»، مجله شمسه، دوره پنجم، ش18، صص 1-28.
  • کفیلی، حشمت، (1392ب)، «مطالعۀ نقش و نوع کاشی­های زرین­فام حرم امام رضا (ع) محفوظ در موزۀ آستان قدس رضوی»، مجله مطالعات هنر اسلامی، ش18، صص 87 –
  • کیانی، محمد­یوسف، (1368)، شهر­های ایران، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • کیانی، محمد­یوسف، (1387)، معماری ایران دوره اسلامی، تهران، انتشارات سمت.
  • معتقدی، کیانوش، (1393)، خاندان ابی­طاهر کاشانی، تهران، نشر پیکره.
  • معتقدی، کیانوش، (1397)، صد و سی سال مطالعات سفالینه­های زرین­فام ایرانی، تهران، انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
  • موسوی، انسیه سادات و چیت­سازیان، امیر­حسین، (1392)، «چونان دری گشوده به بهشت: کاشی­کاری بنای امام­زاده علی بن جعفر قم»، سامانه اینترنتی راسخون (https://rasekhoon.net).
  • واتسون، آلیور، (1390)، سفال زرین­فام ایرانی، ترجمه شکوه ذاکری، تهران، انتشارات سروش.
  • ویلبر، دونالد، (1365)، معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانی، ترجمه عبدالله فریار، تهران، نشر علمی و فرهنگی.
  • هیدن، سون، (2535)، کویر­های ایران، ترجمه پرویز رجبی، تهران، نشر توکا.
  • Age-Oglu, M. (1935), “Fragments of Thirteenth century Mihrab at Nadjef”, Ars Islamica, Vol2, No1, pp 128 – 131.
  • arboni, S. & Masuya, T. (1993), Persian tiles, New York, The Metropolitan Museum of art.
  • the effort of Bahram Farhoshi, Tehran, Tehran University Press (in Persian).
  • Dimand, M. S. (1941), “A gift of Islamic pottery”, The Metropolitan Museum of art bulletin, Vol36, No3, pp 70 – 73.
  • Donalson, M.D. (1935), “Significant Mihrabs in the Haram at Mashhad”, Ars Islamica, Vol II, Part 1, pp 118-134.
  • Ettinghausen¸ Richard, (1936), “Evidence for the Identification of Kashaan pottery”, Ars Islamica¸ Vol III¸ Part 1 ¸ PP. 44-73.
  • Grube, J.E. (1962), “Some luster painted tiles from Kashan”, Oriental Art, pp 167-174.
  • Kiyani, M. Y. (2007), Architecture of Iran in the Islamic Period, Tehran, Samt Publications.
  • Kratchkowskaya, V. A. (1935), “Fragments du Mihrab de Varamin”, Ars Islamica, Vol2, No1, pp 132 – 134.
  • Masuya, T, (2000), “Persian tiles on European walls: Collecting Ilkhanid tiles in 19 century Europe”, Ars Orientalis, Vol30, pp 39 – 54.
  • Pope¸ A.U. (1939), “The Ceramic art in Islamic times” ¸ In A Survey of Persian Art, Vol IV¸ Oxford¸ pp 1446- 1664.
  • Watson, O. (1977), “Persian luster tiles of the thirteenth and fourteenth centuries”, submitted for the degree of Doctor of Philosophy in the faculty of arts, School of Oriental & African studies, University of London.
  • Watson, O. (1985), Persian luster ware, London, Faber & Faber.