Cultural Recognition and Semiotics of Tombstone Patterns in Qajar Cemeteries East Mokrian Geographical Area

Document Type : Original Article

Authors

1 UNIVERSITY OF MOHAGHEGH

2 UNIVERSITY OFMohaghegh

3 Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Birjand

4 * Ph.D. Student, Archeology, University of Mazandaran

5 university of mohaghegh

Abstract

On hundreds of tombstones found in the eastern Mokrian area, which are constantly lined up in the cemeteries of the Qajar era, and like a thick book, tell the history of the dusty people sleeping under a pile of dirt; There are motifs that have doubled the beauty and importance of these works. What is certain is that these motifs are not only engraved for decoration, but can also express the interests and attachments of the deceased and survivors, beliefs, location and time and a manifestation of the culture of the society or a symbol and concept of myths and deep thoughts of the past. To be. The present study is of descriptive-analytical and historical type and its findings have been collected based on field studies and document studies; Seeks to study and analyze the tombstones of the cemeteries of the Qajar era of Eastern Mokrian and the designs placed on them and in this regard pursues the following objectives: 1- What are the cemeteries of the Qajar era in the geographical area of Eastern Mokrian and including What are the designs? 2- To what extent have the motifs depicted on the tombstones of the Qajar era of Eastern Mokrian been influenced by the beliefs and customs and cultural traditions of the society? Studies show that these tombstones contain various designs of human, animal, plant, geometric and inscriptions. In general, most of these motifs, while having special meanings and symbols, are influenced by the culture of the region, beliefs and their temporal and spatial position. On the other hand, Shiite and Sunni religions, in addition to the form of tombstones, have also had the greatest impact on the type of motifs of these works.

Keywords

Main Subjects


احمدزاده، فرید؛ حسینی، هاشم؛ نورسی، حامد (1397). "پژوهشی بر شناخت مضامین و نقوش سنگ قبور ایل گوران." مجله مبانی نظری هنرهای تجسمی. شماره 5. صص 79 – 92.
اصفهانی، ابوالحسن (1388). صراط النجاه. ترجمه ابوالقاسم صفوی اصفهانی. مرکز تحقیقات رایانه­ای حوزه علمیه اصفهان.
افروغ،م (1388). "عقلانیتدر هنرایرانی.مجله کتاب ماه هنر. شماره128. صص 42 – 46.
افضل طوسی، عفت­السادات؛ حسن­پور، مریم (1391). "نقش نمادهای آیینی و دینی در نشانه­های بصری گرافیک معاصر ایران." فصلنامه مطالعات ملی. شماره 49. سال سیزدهم. صص 161 – 135.
بدلیسی، شرف­الدین بن شمس­الدین (1373). شرفنامه. به کوشش محمد عباسی. تهران: چاپ علی اکبر علمی.
بیات، عزیزالله (1394). کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخ ایران. چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
پرهام، سیروس (1371). دستبافت­های عشایری و روستایی فارس – جلد ٢. تهران. انتشارات امیرکبیر.
پری­زنگه، وجیهه (1390). بررسی تطبیقی فضای تصویری نقش سرو بر سنگ قبور مجموعه تاریخی فرهنگی تخت فولاد. آرامگاه ارامنه. امامزاده­ها و کلیساهای اصفهان. پایان­نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی دکتر محمدرضا دادگر. تهران. دانشگاه شاهد. منتشر نشده.
پورخالقی چترودی، مه‌دخت. (1381). "درخت زندگی و ارزش فرهنگی و نمادین آن در باورها." مجله مطالعات ایرانی. سال اول. شماره 1. صص 89 – 126.
پویان، جواد؛ خلیلی، مژگان (1389). "نشانه­شناسی نقوش سنگ قبرهای قبرستان دارالسلام شیراز." مجله کتاب ماه هنر. شماره 144. صص 98 – 107.
توکل، ابوذر (1394). "بررسی و نقوش و کتیبه­های سنگ قبرهای گورستان سلطان ابراهیم در مرودشت فارس." دومین همایش ملی باستان­شناسی ایران. دانشگاه بیرجند: 1- 14.
چارئی، علیرضا (1387). "هنرهای سنتی: نقش­های سنگ مزارهای گورستان دارالسلام شیراز." مجله آینه خیال. شماره 6. صص 132-139.
حاتم، غلامعلی (1374). "نقش و نماد در سفالینه­های کهن ایرانی." فصلنامة هنر. شماره 28. صص 355 -378.
حسامی، ح؛ بابرکت، سمیرا (1396). "مطالعه نماد ماهی و کاربرد فرم آن در قالی­های صفوی و قاجار." مجله نگارینه. دورة چهارم. صص 47 – 62.
حسنوند، محمدکاظم؛ شمیم، سعیده (1393). "بررسی نقش­مایه گل لوتوس در هنر مصر. ایران و هند." مجله جلوه هنر. شماره 11. صص 39 – 22.
خسرونژاد، پدرام (1377). "سنگ­های مزار از پنجره مردم­شناسی هنر." مجله کتاب ماه هنر. شماره 1. صص 23 – 26.
خضری، سعید (1388). "جغرافیای تاریخی موکریان در چهار سده اخیر." مجله تحقیقات جغرافیایی. شماره 92. صص 129 – 165.
خلیلی، سیامند (1393). "نگاهی به اصل و نسب موکری­ها در تاریخ موکریان." ماهنامه مهاباد. سال چهاردهم 159. صص 56 - 57
خلیلی، سیامند؛ یوسفی، عثمان (1395). "بررسی نقش بوداق سلطان موکری (1017 – 1111 ق – 1608 – 1699 م) در تاریخ ولایت موکری در دورة پایانی صفویه." مجله تاریخ­های محلی ایران. سال پنجم. شماره اول. پیاپی 9. صص 176 – 205.
دادور، ابوالقاسم (1385). درآمدی بر اسطوره‌ها و نمادهای ایرانی و هند در عهد باستان. تهران: انتشارات کلهر.
رحمانی، جبار؛ قربانی، هاجر (1393). "نشانه­شناسی فرهنگی نقوش سنگ قبور: با تاکید بر نقش شانه در تخت فولاد اصفهان." مجله مردم و فرهنگ. سال اول. دورة اول. شماره 1. صص 189 – 215.
رضایی، مریم (1390). "بررسی مفاهیم و ترکیبات درخت سرو بر سنگ مزارهای قبرستان دارالسلام شیراز." مجله هنرهای تجسمی. سال چهارم. صص 93 – 100.
زارع­زاده، فهیمه؛ پورمند، حسنعلی (1388). "بازنمود باورداشت­های مردم یزد در نقش نمادین سرو." مجله نامه هنرهای تجسمی و کاربردی. شماره چهار. صص 97-83.
ژوله، تورج (1381). پژوهشی در فرش ایران. تهران: انتشارات یساولی.
سرفراز، علی­اکبر؛ فیروزمندی، بهمن (1387). باستان­شناسی و هنر دوران تاریخی. تهران: انتشارت مارلیک.
سرلو، خوان ادواردو (1389). فرهنگ نمادها. ترجمه مهرانگیز اوحدی. تهران. انتشارات دستان.
سلیمی، اسماعیل؛ صلح­جو، جمیله (1398). "گونه­شناسی. طبقه­بندی و مطالعه آرایۀ سنگ قبرهای کانی­گُل (ارمنی­بلاغ) بوکان." همایش بین­المللی باستان­شناسان جوان. دانشگاه تهران. صص 1- 20.
سودآور، ابوالعلاء (1384). فره ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان. تهران: انتشارات نی.
شریفی، محمد (1387). فرهنگ ادبیات فارسی.تهران: انتشارات معین.
شریفی­نیا، اکبر؛ اشکری، آرش (1396). "بررسی و مطالعه نقوش تزئینی تزئینی سنگ­های قبرستان مادر زلیخا از شهرستان دره­شهر." مجله جلوه هنر. دورة جدید. سال 10. صص 65 – 72.
شوالیه­گری، ژان؛ گربران، آلن (1388). فرهنگ نمادها. ترجمه سودابه فضائلی. چاپ دوم. تهران: انتشارات جیحون.
شیخ محمدی، علی (1381). "بررسی نماد درخت در فیلم‌های عباس کیارستمی." مجله خیال. شماره 2. صص 50-77.
صالحی، لیلا (1394). "حاکمیت خاندان مکری در سلطان­نشین مکریان." ماهنامه مهاباد. سال پانزدهم. شماره 169. 45 -49
صباغ پور، طیبه؛ شایسته­فر، مهناز (1389). "بررسی نقشمایه نمادین پرنده در فرش­های صفویه و قاجار از نظر شکل و محتوا." مجله نگره. شماره 14. صص 39 – 49.
صرفی، محمدرضا (1386). "نماد پرندگان در مثنوی." فصلنامه پژوهش­های ادبی. سال 5. شماره 18. صص 53 – 76.
صفی­زاده، صدیق (1378). تاریخ کرد و کردستان. چاپ اول. تهران: انتشارات آتیه.
طالب­پور، فریده؛ پرهام، ماندانا (1388). "جایگاه اسب در هنر ایران باستان." مجله جلوه هنر. دوره جدید. شماره 1. صص  5 – 13.
طباطبایی، م.ح (1385). سنن­النبی (آداب. سنن و روش­های رفتاری پیامبر گرامی اسلام). ترجمه عباس عزیزی. قم: انتشارت صلاه.
عسگری خانفاه، اصغر؛ خورشیدی، اعظم (1392). "پژوهی مردم شناختی در نقوش گیاهی مزارهای آرامگاه میرزا کوچک در سلیمان­داراب رشت." مجله مطالعات توسعه اجتماعی. دورة دوم: صص 9 – 25.
علی­نژاد، روجا (1393). "سفید چاه. نمایاه­ای فراتر از یک گورستان. شناخت و بررسی مضامین و نقوش تصویری گورستان سفید چاه". نشریه هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی. دوره 19. شماره 2: صص 49 – 56.
غضنفری، زهره (1392). بررسی تطبیقی نقش مایه­های تصویری سنگ قبرهای سدة اخیر و مفرغ­های کهن (مطالعه موردی: استان لرستان). پایان­نامه کارشناسی ارشد. رشته پژوهش هنر. به راهنمایی دکتر آناهیتا مقبلی. دانشگاه پیام نور مرکز تهران. منتشر نشده.
فیضی، مهسا؛ فیضی، نسیم (1392). "معرفیوبررسیباستانشناختینقوشقبرهادرگورستان­هایاسلامی بخش مرکزی شهرستان آبدانان." مجله فرهنگ ایلام. دورة 14. صص 47 – 67.
کخ، هاید ماری (1380). از زبان داریوش. ترجمه‌ پرویز رجبی. تهران: انتشارات کارنگ.
کوپر، جی سی (1379). فرهنگ نمادهای سنتی. ترجمه ملیحه کرباسیان. تهران. انتشارات فرشاد.
گریشمن، رومن (1370). هنر ایران در دورة پارتی و ساسانی. ترجمه بهرام فرهوشی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
لوکونین، ولادیمیر (1384). تمدن ایران ساسانی. ترجمه‌ی عنایت الله رضا. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
ماحوزی، م. (1377). "اسب در ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی." مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه تهران. شماره 146 و 147. صص 235-209.
ماسه، هنری (1353). معتقدات و آداب ایرانی - جلد اول. ترجمه مهدی روشن­ضمیر. تبریز: انتشارات موسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
محمودی، فرج­الله (1375). جغرافیای ایران. دفتر برنامه­ریزی و تالیف کتب ایران. تهران: نشر ایران
مرکز آمار ایران (1385).نهاد ریاست جمهوری. معاونت برنامه­ریزی و نظارت راهبردی. استان آذربایجان­غربی. شهرستان بوکان.
مرندی، نیلوفر؛ محمودی، فتانه (1396). "نمادشناسی مهرهای ساسانی." مجله جلوه هنر. دورة جدید. سال 10. شماره 2. صص 67 – 79.
مشکینی، ح.ع (1390). نصایح - سخنان چهارده معصوم و هزار و یک سخن. قم: انتشارات الهادی.
مکارمشیرازی، ناصر (1386). تفسیر نمونه - جلد 6. قم: انتشاراتدارالکتبالاسلامیه.
مهرابی هفشجانی، س (1395). "پژوهشی پیرامون نقوش آیینیِ سنگ قبرهای شهر هفشجان در استان چهارمحال و بختیاری ایران." سومین کنفرانس بین­المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی. برلین. آلمان. صص 1 – 20.
مولوی، جلال­الدین محمد (1385). شرح جامع مثنوی معنوی. تالیف کریم زمانی. تهران: انتشارات اطلاعات
میلانی، عباس (1380). تجدد و تجدد ستیزی در ایران. تهران: انتشارات اختران.
نورالهی، علی؛ علی­لو، سارا (1395). "قوم باستان­شناختی گور نگاره­های ارمنیان شرق زاگرس مرکزی." فصلنامه فرهنگی پیمان. شماره 76. صص 1- 18.
نیکیتین، واسلی (1363). کرد و کردستان. ترجمه محمد قاضی. چاپ دوم. تهران: انتشارات نیلوفر.
ویدنگرن، گئو (1377). دین­های ایرانیان. ترجمه منوچهر فرهنگ. چاپ اول. تهران: انتشارات آگاهان ایده.
یاحقی، محمدجعفر(1391). فرهنگ اساطیر و داستان‌واره­ها در ادبیات فارسی. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
Chookali, S (2007). Political& demographical map of Mokryan of Kurdistan. Kurdiska Institutet. Stockholm, Sweden.
Lahafian, Jamal (2013). "Rock Art in Kurdistan Iran." Arts  (2): 328-349.
whelan,E (1986). "The Origins Of The Mihrab Mujawwaf:a Reinterpretation," International journal Of Middle East Studies,Vol. 18, No.2: 205-223.