A Study of Architectural Decorations of Hamedan Alawiyan Tomb

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Archeology, Islamic Azad University, Hamedan Branch

2 Assistant Professor, Department of Archeology, University of Birjand

Abstract

Architectural decorations have a grand status in Iranian-Islamic Arts and architecture. Splendor and beauty of Iranian architecture in the Islamic period depends on the decorations and presentations. Decorations such as brickwork, stucco, tiling and Islam prevailed in all era have been developed by various possibilities and evolutions. Muslim artists using a variety of designs, including motifs and geometric designs, plants, scrolls and other decorative motifs on a variety of building materials, architectural Iran are given special importance and richness. Remains of decorative arts in architectural works belonging to the Islamic era, especially in religious places such as tombs and holy shrines, possess a unique quality and visual depth. The grand monument of Alawiyan tomb is among the excellent works which has remained from the Seljuks era in Hamedan. Because of using various architectural decorations such as brickwork, stucco and epigraphy in this tomb, has been considered as a rich treasury of decorative works of Islamic architecture. The present paper aims to introduce and consider the various types of decorations, embellishment and motifs used in this shrine.

Keywords


 ## آیوازیان، سیمون. (1376)« نقش آجر در هویت معماری ایران»،در تزیینات وابسته به معماری ایران دوره اسلامی.گردآورنده:محمدیوسف کیانی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. ## اتینگهاوزن، ریچارد و اُلگ گرابر. (1382 ). هنر و معماری اسلامی( 1). (یعقوب آژند، مترجم). تهران: سمت. ## احمدی، حسین، شکفته، عاطفه و عودباشی، امید. ( 1389 ). تزیینات معماری عهد سلجوقی و تاثیرات آن بر ماندگاری فرهنگی آ نها در ادوار تاریخی بعدی. تهران: پژوهشگاه هنر و ارتباطات.پژوهشکده هنرهای سنتی  اسلامی. ## اذکایی، پرویز. ( 1380 ). همدا ننامه: بیست مقاله درباره مادستان همدان: نشر مادستان. ## اذکایی، پرویز. ( 1367 ). فرمانروایان گمنام. تهران: بنیادموقوفات دکتر محمود افشاریزدی. ## انصاری، جمال. انصاری، جمال.(1365)، «گچ بری دوره ساسانی و تأثیر آن در هنرهای اسلامی»، فصلنامه هنر، شماره 13، 373-318. ## پوپ، آرتور.(1387)، «آذین‌های معماری»، ترجمه نوشین‌دخت نفیسی، در مجموعة «سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا امروز»، زیر نظر؛ آرتور پوپ و فیلیس اکرمن، ویرایش و ترجمه زیرنظر؛ سیروس پرهام، جلد سوم، تهران، علمی و فرهنگی. ## پوپ، آرتور.(1373)، معماری ایران، ترجمه غلام‌حسین صدری‌افشار، تهران، فرهنگان. ## جوادی، شهره.(1382)، ظهور رنگ در تزیینات خارجی بنا، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، به اهتمام دکتر محمد خزایی، تهران، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی. ## حاتم، غلام‌علی.(1379)، معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقیان، تهران، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی. ## حاتم، غلام‌علی.(1382)، «هنر گچ‌بری» در مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، به اهتمام دکتر محمد خزایی، تهران، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی. ## حمیدی، بهرام و محمد خزایی.(1390)، «معرفی و بررسی تزیینات گچ‌بری مسجد حیدریه قزوین»، کتاب ماه هنر، ش 155، 111-102. ## حمیدی، بهرام.(1390). «آرایه‌های تزیینی گچ‌بری دوره سلجوقی»، کتاب ماه هنر، ش 151، 93-88. ## خزایی، محمد.(1389)، «نقش تزیینات در هنر ایران»، کتاب ماه هنر، ش 150. ## خزایی، محمد و محمدقسیم حسینی.(1389)، «آرایه‌های تزیینی بقعه امام‌زاده اسماعیل (ع) قم»، دو فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، سال ششم، شماره دوازدهم، 112-99. ## دادور، ابوالقاسم و نصرت‌الملوک(بیتا) مصباح‌اردکانی(1385)، «بررسی نقوش و شیوة تزیین توپی گچی ته‌آجری در بناهای دوره سلجوقی و ایلخانی»، مجله هنرهای زیبا، شماره 26، 92-85. ## دانشوری، عباس.(1390)، مقابر برجی سده‌های میانی ایران: مطالعه‌ای نگاره‌شناختی، ترجمه جواد نیستانی و زهره ذوالفقارکندری، تهران، سمت. ## دیماند، موریس.(1383)، راهنمای صنایع اسلامی، ترجمه عبدا... فریار، تهران، علمی و فرهنگی. ## رضالو، رضا، یحیی آیرملو و اسدالله میرزاآقاجانی.(1392)، «مطالعة سیر تحول نقوش چلیپایی در تزیینات معماری دوران اسلامی ایران و زیبایی‌شناسی و نمادشناسی آن»، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دورة 18، شمارة 1، 24-15. ## رشوند، زینب.(1391)، «تبیین مفاهیم تزیینات هندسی آجرکاری معماری سلجوقی»، کتاب ماه هنر، ش 163، 91-86. ## رفیعی، احمدرضا و علی‌اصغر شیرازی.(1386)، «هنر دوره سلجوقی: پیوند هنر و علوم»، فصلنامه تحلیلی- پژوهشی نگره، شماره 5، 119-107. ## زمانی، عباس.(1390)، تاثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی، تهران، اساطیر. ## سجادی، علی.(1374)، «هنر گچ‌بری در معماری اسلامی ایران»، فصلنامه علمی، فنی و هنری اثر، ش 25، 214-194. ##  ـــــــ ، ـــ .(1375)، سیر تحول محراب، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور. ## سمسار، محمدحسن.(1377)، «اسلیمی»، دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، جلد هشتم. ## شکفته، عاطفه، حسین احمدی و امید عودباشی.(1394)، «تزیینات آجرکاری سلجوقی و تداوم آن در تزیینات دوران خوارزمشاهی و ایلخانی»، فصلنامة پژوهش‌های معماری اسلامی، سال سوم، ش 6، 105-84. ## طاووسی، محمود و فریبا آزادی.(1385)، «کیمیای آجر و نقش در گنبد خاگی مسجد جامع اصفهان»، دو فصلنامه مدرس هنر، دوره 1، شماره 1، 44-29. ## کاتلی، مارگریتا و لویی هامبی.(1376)، «هنر سلجوقی و خوارزمی»، ترجمه یعقوب آژند، تهران، نشر مولی. ## کیانی، محمدیوسف.(1374)، تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسلامی، تهران، سمت. لاله، هایده.(1377)، «مقبره سامانیان در بخارا»، دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، جلد هشتم. ## محمدحسن، زکی.(1368)، صنایع ایران بعد از اسلام، ترجمة محمدعلی خلیلی، تهران، اقبال. ## محمدحسن، زکی.(1388)، هنر ایران در روزگار اسلامی، ترجمة محمدابراهیم اقلیدی، تهران، صدای معاصر. ## محیط طباطبایی، محمد.(1318)، گنبد علویان، مجلة آموزش و پرورش، سال نهم، ش2، 38-30. ## مصطفوی، محمدتقی.(1381)، هگمتانه: آثار تاریخی همدان، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چ دوم. ## مکارم‌شیرازی، ناصر و دیگران.(1368)، تفسیر نمونه، دوره 27 جلدی، قم، انتشارات دارالکتاب اسلامی. ## مکی‌نژاد، مهدی.(1388)، تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی: تزیینات معماری، تهران، سمت. ## موسوی‌حاجی، سیدرسول و مازیار نیک‌بَر.(1393)، هنرهای کاربردی دورة اسلامی، تهران، سمت. ## نظری‌ارشد، رضا.(1384«بناهای آرامگاهی شهر همدان در دوران اسلامی»، فصلنامه علمی، فنی و هنری اثر، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، 345-324. ## نظری‌ارشد، رضا.(1391)، «نگاهی نو به یادمان تاریخی- معماری گنبد علویان همدان بر اساس مطالعات باستان‌شناختی»، گزارش‌های باستان‌شناختی8، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی باستان‌شناسی ایران: حوزة غرب، کرمانشاه 1385، پژوهشکده باستان‌شناسی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، 200-167. ## نظری‌ارشد، رضا.(1392)، بررسی و تحلیل باستان‌شناختی بناهای آرامگاهی دوران سلجوقی و ایلخانی استان همدان، رساله دکتری، گروه باستان‌شناسی و تاریخ، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.## نوربخش، حمیدرضا و شکیبا صفدریان.(1382)، «نقوش تزیینی گنبد علویان همدان»، همدان، مرکز اسناد و کتابخانه سازمان میراث فرهنگی. ## ورجاوندناصری، پرویز.(1366)، «آجرکاری» در معماری ایران دوره اسلامی، گردآورنده: محمدیوسف کیانی، تهران، سازمان جهاد دانشگاهی. ## وولف، هانس.(1388)، «صنایع دستی کهن ایران»، ترجمه سیروس ابراهیم‌زاده، تهران، علمی و فرهنگی. ## ویلبر، دونالد و لیزا گلمبک.(1374)، معماری تیموری در ایران و توران، ترجمه محمدیوسف کیانی و کرامت‌ا... افسر، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور. ## ویلبر، دونالد.(1365)، معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانیان، ترجمه عبدا...فریار، تهران، علمی و فرهنگی، چ دوم. ## هیلن‌براند، رابرت.(1383)، معماری اسلامی: کارکرد، شکل و معنا، ترجمه باقر آیت‌ا...زاده‌شیرازی، تهران، روزنه. ## 1- Herzfeld, Ernst, (1922), “Die Gumbadhi Alawiyyan und die Baukunst der Ilkhane in Iran” Avolume of oriental studies presented to prof .E.G.Browne, ed .T.w.Arnold and R.A.Nicholson, Cambridge. ## 2- Shani, Raya, (1994), “stucco Decoration in the Gunbad-i Alawiyan at Hamadan” the Art of the saljuqs in iran and Anatolia, proccedings of a symposium held in Edinburgh in 1982, ed. R. Hillenbrand, mazda, Malibu, California. ## 3- Shani, Raya, (1996), “A monumental manifestation of the shi’ite faith in Late Twelfth- century Iran-The case of the Gunbad-i Alawiyyan, Hamadan”, oxford university press. ## 4- Petersen, A. (2002). “Dictionary of Islamic Architecture”, New York: Routledge. ## 5- Pope, A. (1934). “The Historic Significance of Stucco Decoration in Persian Architecture”, The Art Bulletin, Vol. 16, No. 4 (Dec., 1934), pp. 321-332 ##