The plaster designs discovered in the Samarra collection possess decorative patterns which have always attracted the attention of the people of science and art. Some of these plaster designs are fully imitated from the abstract and geometric motifs of the plaster designs of Sassanid palaces. Some other plaster designs have abstract motifs that, despite being very similar to the motifs of early Islam and Sasanian art, also have their own unique characteristics. One of the important features of these motifs is the combination of Sasanian motifs and elements of Mesopotamia art in combined-animals and abstract icons. These pictorial structures are seen in statues, reliefs and most of all in Mesopotamian seals. Many people, such as traditionalists, believe that after the introduction of Islam, artists rarely used human and animal images, especially on the walls of mosques, for monotheistic reasons. Contrary to this view, there are human or animal images in the form of combined-animals in Samarra as one of the most important works related to the early centuries of Islam. the underlying reason(s) of this issue is an important question which is tried to be answered in the process of this research. In this regard, the aim of the present research is to analyze the drawing of Samarra's plaster motifs and to compare them with the combined-animal motifs in the ancient works of this region (from the Assyrian period to the end of the Sasanian period). The results of this research, which is carried out in a descriptive, analytical-comparative way, are the presence of abstract icons and combined-animals in the decorative motifs of plasters on the body of Samarra buildings. Also, one of the other achievements of the research is the graphical and descriptive expression of the roots of the motifs of Samarra in the ancient motifs of Mesopotamia (combined icons and animals) and Sasanian motifs that were integrated, transformed and recreated after the arrival of Islam.
اتینگهاوزن، ریچارد، گرابر، والگ، (۱۳۹۶)، هنر و معماری اسلامی، مترجم: یعقوب آژند، تهران: نشر سمت.
اعظمی، زهرا، شیخ الحکمایی، محمد علی، شیخ الحکمایی، طاهر، (13۹۴)، «مطالعه تطبیقی نقوش گچبریهای کاخ تیسفون با اولین مساجد ایران»، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره ۱۸، شماره۴، صفحه‌ی۱۵ـ۲۴.
انصاری، جمال، (۱۳۶۵)، «گچبری دوران ساسانی و تأثیر آن بر هنرهای اسلامی»، پایگاه مجلات تخصصی پایگاه نور، شماره‌ی ۱۳، صفحه‌ی ۳۷۳ـ ۳۱۸.
پارو، آندره،(۱۳۹۱)، سومر و اکد، ترجمه ی محمد رحیم صراف و منیژه ابکائی خاوری، تهران: نشر سمت.
پارسا زاده، عبدالعلی، (۱۳۹۴)، نمادهای ایران باستان، تهران: نشر آروَن.
پوپ، آرتور، (۱۳۹۱) معماری ایران، مترجم: غلام‌حسین صدری‌افشار، تهران: نشر دات.
پوپ، آرتور، اکرمن، فیلیس، جلد سوم، (۱۳۹۰)، سیری در هنر ایران، ترجمه‌ی زیر نظر سیروس پرهام، تهران: انتشارات علمی.
پوپ، آرتور، (۱۳۳۸)، شاهکارهای هنر ایران، ترجمه‌ی پرویز ناتل خانلری، تهرانک انتشارات علمی و فرهنگی.
حیدری، نفیسه، (۱۳۹۹)، بررسی نقشمایه‌ی مارپیچ (اسپیرال) در نقوش تزیینی گچبری دوره‌ی ساسانی تا قرون میانی اسلامی در ایران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته‌ی تاریخ هنر ایران باستان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.
حیدرنتاج، وحید، مقصودی، میترا، (۱۳۹۸)، «مقایسەی تطبیقی مضامین مشترک گیاهان مقدس در نقشمایه‌های گیاهی معماری پیش از اسلام ایران و آرایه‌های معماری دوران اسلامی (با تأکید بر دورۀ امویان و عباسیان)»، مجله باغ نظر، 16 (71): ۳۵ـ۵۰.
خالدیان، ستار، (1387)، «تاثیر هنر ساسانی بر سفال دوره اسلامی»، باستان پژوهی، (16): 19-30.
خزایی، محمد، (۱۳۸۵)، «نقش تزئینات هنر ساسانی در شکل گیری هنر اسلامی در سده های سوم تا پنجم هجری»، فصلنامه نگره، سال دوم شماره دو، صفحه‌ی۴۱ـ ۵۱.
خزایی، محمد، (1382)، «نمادگرایی در هنر اسلامی»، هنر اسلامی، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، تهران: پژوهشکده مطالعات هنر اسلامی.
خسروی، مریم، طاهری، علیرضا، (۱۳۹۷)، «بررسی تطبیقی نقوش براق در نگاره های معراج دوران اسلامی با برخی از لگام‌های مفرغی لرستان»، مطالعات باستانشناسی، دورەی 10، شمارەی 2، پاییز و زمستان، 67ـ ۸۱.
دیماند، موریس اسون، (۱۳8۹)، راهنمای صنایع اسلامی، مترجم: عبداللّه فریار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
رایس، دیوید تالبوت، (۱۳۹۷)، هنر اسلامی، مترجم: ماه‌ملک بهار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
رفیع فر، جلالدین، (۱۳۹۲)، «آیکونو گرافی نماد پلنگ و مار در آثار جیرفت (هزاره‌ی سوم قبل از میلاد)»، پژوهش‌های باستانشناسی ایران، شماره‌ی ۴، صفحه‌ی ۳۶-۷.
رید، جولین، (۱۳۹۲)، بین‌النهرین، ترجمه: آذر بصیر، تهران: نشر امیرکبیر.
زمانی، عباس، (۱۳۹۰)، تاثیر هنر ساسانی بر هنر اسلامی، تهران: انتشارات اساطیر.
سجادی، علی، (۱۳۸۳)، «هنر گچبری در معماری اسلامی»، مجله‌ی دایره المعارف بزرگ اسلامی، شماره‌ی ۲۵، صفحه‌ی ۲۱۴ ـ ۱۹۴.
سرافراز، علی اکبر، جوادی، شهره، علیان، علمدار، (۱۳۹۱)، «نقوش سردر جورجیر و تأثیرپذیری آن از هنر ساسانی»، باغ نظر، سال نهم، شماره ۲۲، ۳ـ۱۰.
شافعی، آزاده، مبینی، مهتاب، (۱۳۹۴)، «نقش گیاهان اساطیری و مقدس در هنر ساسانی با تأکید بر نقوش برجسته، فلزکاری و گچبری»، جلوه هنر، شماره 14، پاییز و زمستان، صفحه‌ی ۶۳ـ۴۵.
شوالیه، ژان، گربران،آلن، (۱۳۸۸)، فرهنگ نمادها و نشانه‌ها، مترجم: سودابه فضایلی، تهران: نشر جیحون.
طاهری، صدرالدین، (139۶)، نشانه‌شناسی کهن‌الگوها در هنر ایران و سرزمین‌های هم‌جوار، تهران: نشر شورآفرین.
گیریشمن، رومن، (۱۳۷۸)، بیشاپور، مترجم: اصغر کریمی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
گریشمن، رومن، (۱۳۷۵)، چغازنبیل، (دور- اونتاش)، مترجم: اصغر کریمی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
گریشمن، رومن، (۱۳۹۰)، هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی، مترجم: بهرام فره‌وشی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
مبینی، مهتاب، شاکرمی، طیبه، شفیعی نیا، اکبر، (۱۳۹۷)، «بررسی تطبیقی تزیینات گچبری سیمره با مسجد نه گنبد بلخ و سامرا در دوره عباسی»، نشریه هنرهای زیبا، هنرهای تجسمی، دوره ۲۳، شماره ۱.
مجیدزاده، یوسف، (۱۳۸۰)، تاریخ و تمدن بین‌النهرین، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
محمدی‌فر، یعقوب، امینی، فرهاد، (۱۳۹۴)، باستانشناسی و هنر ساسانی، تهران: شاپیکان
مشبکی اصفهانی، علیرضا، صفایی، نرگس، (۱۳۹۷)، «سیر پیدایش نقوش گیاهی در صدر اسلام (با رویکرد ویژه به نقوش اسلیمی و ختایی)»، نگارینه هنر اسلامی، شماره دهم، صفحه‌ی ۴۰ـ۳۲.
مورگات، آنتون، (۱۳۹۲)، هنر بین‌النهرین باستان(هنر کلاسیک خاور نزدیک)، مترجم: زهرا باستی، محمد رحیم صراف، تهران: نشرسمت.
نوایــی، کامبیــز (۱۳۷4)، «نکاتــی پیرامون نقوش اســلامی، مجموعه مقالات ســومین کنگره تاریــخ معماری و شهرســازی ایران»، تهران، ســازمان میراث فرهنگی کشور، جلد دوم، ۲80ـ۲۷۱.
ویلکینسون، چارلز،(۱۳۹۱)، نیشابور، مترجم: هادی بکائیان، تهران: نشر مرندی.
هرتسفلد، ارنست امیل، (۱۳۸۱) ایران در شرق باستان، ترجمۀ همایون صنعتی زاده، تهران، دانشگاه باهنر و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
هزاوه، بهتاش، (۱۳۸۹)، سیر پیدایش و تحول نقوش در ایران، کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی هنر و معماری دانشگاه علم و فرهنگ.
هرمان، جورجینا، (370)، تجدید حیات فرهنگ و تمدن ایران باستان، مترجم: مهرداد وحدتی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
هیــل، درک، گرابــار، الــگ، (۱۳86)، معمــاری و تزیینات اســلامی، مترجم: مهــرداد وحدتی‌دانشمند، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
Al-Janabi,Tariq )1983(Islamie Archaeology in lraq:Recent Excavations at Samarra,World Archaeology, Islamic Archaeology, Vol.14, No.3, pp.305-327.
Bier, Lionel, (1993), The Smithsonian Institution Ars Orientalis, The Sasanian Palaces and Their Influence in Early Islam Lionel Bier Ars Orientalis Vol. 23, Pre-Modern Islamic Palaces, pp. 57-66 (10 pages) Published .
Al-Kazwini, B.M )1969(,the Abbasid palace an analytical study of its wall-ornaments, Durham theses, Durham University, Available at Durham E-Theses.
David-Weill, J. (1952). Ernst Herzfeld.-Geschichte der Stadt Samarra. Archéologie, Art et histoire, 29(1), 162-163.
Hattstein, Markus, (2015) Islam: Art and Architecture de, by Markus and Peter Delius (Editor).
Grabar, Oleg, (1973),The formation of Islamic art, Paperback – September 10, by Yale University Press.
Jansoz, Hamidreza, Sodaei, Bita, (2021) Influence of Ornamental Motifs of the Sassanid Period on the Ornamentation of the Vegetable-Islamic Painting of the Mosques of Al-e Buya: Case Studies of the Paintings of the Georgiere Mosque, Nain Mosque, and Zawarrah Mosque(107-128).
Northedge, Alstair )2004(Abbasid earth architecture and decoration at Samarra Iraq, In The conservation of decorated surface on earthen architecture, Editted by Leslie Rainer and Angelyn Bass Rivera.5- 14.
nazari Arshad, R., Ghazi zadeh, K., & Heidari, N. (2024). A Research in Abstract Icons and Combined-animal Motifs of Samarra Plaster Designs. Negarineh Islamic Art, 11(27), 90-109. doi: 10.22077/nia.2024.6203.1710
MLA
Reza nazari Arshad; Khashayar Ghazi zadeh; Nafiseh Heidari. "A Research in Abstract Icons and Combined-animal Motifs of Samarra Plaster Designs". Negarineh Islamic Art, 11, 27, 2024, 90-109. doi: 10.22077/nia.2024.6203.1710
HARVARD
nazari Arshad, R., Ghazi zadeh, K., Heidari, N. (2024). 'A Research in Abstract Icons and Combined-animal Motifs of Samarra Plaster Designs', Negarineh Islamic Art, 11(27), pp. 90-109. doi: 10.22077/nia.2024.6203.1710
VANCOUVER
nazari Arshad, R., Ghazi zadeh, K., Heidari, N. A Research in Abstract Icons and Combined-animal Motifs of Samarra Plaster Designs. Negarineh Islamic Art, 2024; 11(27): 90-109. doi: 10.22077/nia.2024.6203.1710
)