A statement on the main parts of women’s clothing in Andaruni of Qajar court (From the era of Fath-Ali Shah to the end of the Naseri era)

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Faculty Member of Textile and Clothing Design Department, Faculty of Applied Arts, University of Art, Tehran

2 Academic staff Research Institute of Cultural Heritage & Tourism

10.22077/nia.2023.5976.1684

Abstract

Women’s clothing during the Qajar era was frequently cited in historiographical sources, such as the travelogues of foreign tourists, and portrayed in paintings and photographs. This article addresses the following question: What are the main parts of women’s clothing in the Qajar court (From the era of Fath-Ali Shah to the end of the Naseri era and prior to the popularity of European clothes), and how are their qualitative characteristics compared? From the time of Fath-Ali Shah until the end of Naser al-Din Shah’s reign, this article examines the form, texture, color, design, and pattern of main and frequently worn parts of women’s clothing in the Qajar court, especially during the reign of Fath-Ali Shah. The objective of this developmental research and the analytical-historical study was attained by utilizing probability sampling and qualitatively reviewing documentary studies, text reading, and image reading. Results indicated that women’s clothing in the Qajar court mainly consisted of shirts, Arkhalig, and Kolija. All social classes wore shirts, but their fabrics varied, with silk fabrics being more acceptable at the court level. Arkhalig is a short gown worn over a shirt with short and long sleeves as well as sleeves with triangle/samosa lace; its later type with a more decorative appearance was known as Chigen. The economic status of the wearer determined which types of simple fabrics, Mahrams, and motifs (tartan) would be used in the sewing of arkhalig. During the reign of Naser al-Din Shah, the kolija grew in popularity, and although it was deemed more appropriate for the winter season, it was evidently worn throughout the year. This mantle is up to the middle of the thigh and typically has sleeves that reach the elbow. Kolija is very similar to the men’s kind; like the men’s kind, it was a special dress of the affluent. Plain and expensive fabrics such as velvet or motifs (tartan), particularly cashmere, were frequently used in sewing kolija.

Keywords

Main Subjects


اباذری، مانا و طیبی، حبیب­الله. (1396). «مطالعة تطبیقی پوشاک بانوان قاجار قبل و بعد از سفر ناصرالدین­شاه به فرنگ (مطالعه موردی: لباس سنتی و لباس تجدد بانوان)». دوفصلنامه پژوهش هنر. 7 (13): 30- 15.
بیشوپ، ایزابلا. (1375). از بیستون تا زرکوه بختیاری. ترجمه مهراب امیری. تهران: سپند.
بی­نام. (1352). نگار زن. تهران: انجمن بین­المللی زنان در ایران.
پولاک، یاکوب ادوارد. (1368). ایران و ایرانیان. ترجمه کیکاووس جهانداری. چاپ دوم. تهران: خوارزمی.
تانکوانی، ژی. ام. (1383). نامه­هایی دربارة ایران و ترکیة آسیا. ترجمه علی­اصغر سعیدی. تهران: چشمه.
جهانی، مهناز و چنگیز، سحر. (1396). «مطالعة تطبیقی مد لباس زنان دربار فتحعلی­شاه و ناصرالدین­شاه قاجار». فصلنامه زن در فرهنگ و هنر. 9 (3): 407- 385.
دروویل، گاسپار. (1367). سفر در ایران. ترجمه منوچهر اعتماد مقدم. چاپ سوم. تهران: شباویز.
دوکوتزبوئه، موریس. (1365). مسافرت به ایران در دوران فتحعلی­شاه قاجار. محمود هدایت. تهران: جاویدان.
دیبا، لیلا. (1391). «دوران صفویان و قاجاریان». پوشاک در ایران زمین. ترجمه پیمان متین. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
دیولافوا، ژان. (1332). سفرنامه ایران و کلده. ترجمه همایون فره­وشی. تهران: خیام.
ذکاء، یحیی. (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره موزه­ها و فرهنگ عامه.
رحیم­زاده صفوی، علی­اصغر. (1362). اسرار سقوط احمدشاه. تهران: فردوسی.
ژوبر، پ. امده. (1347). مسافرت در ارمنستان و ایران. ترجمه علیقلی اعتماد مقدم. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
سرنا، کارلا. (1362). آدم­ها و آیین­ها در ایران. ترجمه علی­اصغر سیدی. تهران: زوار.
سموعی، زهرا. (1393). «نگاهی به لباس اندرونی زنان در سفرنامه سیاحان عصر قاجار». فصلنامه تاریخ نو. 7 (1): 120- 103.
سولتیکف، الکسیس. (1336). مسافرت به ایران. ترجمه محسن صبا. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
شهری، جعفر. (1378). تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم. چاپ سوم. تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
شهری، جعفر. (1383). طهران قدیم. جلد اول تا چهارم. چاپ چهارم. تهران: معین.
شهشهانی، سهیلا. (1396). پوشاک دوره قاجار. تهران: فرهنگسرای میردشتی.
غیبی، مهرآسا. (1385). هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
فالک، اس. جی. (1393). شمایل­نگاران قاجار. ترجمه علیرضا بهارلو. تهران: پیکره.
فریزر، جیمز بیلی. (1364). سفرنامه فریزر معروف به سفر زمستانی. ترجمه منوچهر امیری. تهران: توس.
کیاوش، فرشته و آشوری، محمدتقی. (1398). «نقش عوامل فرهنگی بر تحول لباس زنان از سلطنت ناصرالدین­شاه تا پایان دورة قاجار». فصلنامه نامه هنرهای تجسمی و کاربردی. 7 (26): 104- 85.
مافی­تبار، آمنه و کاتب، فاطمه. (1397). «بازیابی طرح و نقش پارچه­های عصر فتحعلی­شاه با استفاده از پیکرنگاری درباری». پژوهش هنر. 8 (15): 106- 87.
مافی­تبار، آمنه. (1400). «پوشش زنانه و مردانة عصر ناصری در نگاره­های هزارویک­شب صنیع­الملک». ماهنامه باغ نظر. 18 (105): 122- 111.
غلامی مایانی، یدالله. (1398). «ارخالق». دایره­المعارف بزرگ اسلامی. زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی. تهران: مرکز
دایره­المعارف بزرگ اسلامی.
مک گرگور، کلنل س. ام. (1366). شرح سفری به ایالت خراسان. ترجمه مجید مهدی­زاده. مشهد: آستان قدس رضوی.
مبینی، مهتاب و اسدی، اعظم. (1396). سیری در مد و لباس دوره قاجار. تهران: الزهراء.
مونسی سرخه، مریم. (1396). پوشاک ایرانیان در عصر قاجار. تهران: الزهراء.
وارینگ، ادوارد اسکات. (1397). سفر به شیراز و دیگر شهرهای جنوبی. ترجمه عبدالرضا کلمرزی و رضا صالحیان کوشک قاضی. تهران: نامک.
ویلز، چارلز جیمز. (1363). تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجاریه. ترجمه سیدعبدالله. به کوشش جمشید دودانگه و مهرداد نیکنام. تهران: زرین.
ویلز، چارلز جیمز. (1388). ایران در یک قرن پیش. ترجمه غلامحسین قراگوزلو. تهران: اقبال.
 
Diba, Layla (1998). Royal Persian Paintings. London: I.B. Tauris.
 
URL 1: https://www.vam.ac.uk/ (access date: 10/10/2022)
URL 2: https://www.britishmuseum.org/(access date: 10/10/2022)
URL4: https://www.sothebys.com/de/auctions/ecatalogue/2017/arts-of-the-islamic-world-l17223/lot.128.html (access date: 10/10/2022)
URL5: https://artcollection.culture.gov.uk/person/iranian-qajar-dynasty/(access date: 10/10/2022)
URL6: http://www.golestanpalace.ir/(access date: 10/10/2022)
URL7: https://irannationalmuseum.ir/fa/(access date: 10/10/2022)
URL8: URL 4: https://www.bonhams.com/auctions/24198/lot/7/?epik (access date: 10/10/2022)
URL9: URL 5: https://www.brooklynmuseum.org/ (access date: 10/10/2022)
URL11:http://www.massoudnader.com/servlet/  (Access Date:10/10/2022)