A Study on the Formal Structure of Design Patterns in Urban Carpets in Southern Khorasan Province

Document Type : Original Article

Authors

1 PhD student of Alzahra University

2 Associate Professor of Carpet Department, Islamic Art University of Tabriz, Iran

3 Associate Professor faculty member for Tabriz Islamic Art University.

4 Instructor, Faculty of Arts, Birjand University

10.22077/nia.2023.5632.1676

Abstract

Southern Khorasan Province is one of the most important regions in Iran for weaving carpets. Studies on the patterns used in this region suggest that the patterns are developed influenced by the geographical location were the carpets are woven and that they can be divided into three categories: urban, village and nomadic. The purpose of this paper is to study the design patterns, provide a formal analysis on the urban carpets, and present a classification of the contemporary patterns in this province in order to introduce collective information on the local and original design patterns having been used in carpets.

This study is descriptive-analytical and the data are analyzed using detail-oriented (inductive) approach. The data a on literature and history were collected via library research and, for the main part of the study, the sample images of the carpets from several regions in Southern Khorasan Province were gathered using field research. The statistical population of the urban carpets in Southern Khorasan includes 208 carpets out of which 16 were studied. Besides presenting a classification of the carpets, the analysis of the data on the design patterns indicates the prevalence of carpet weaving in all the regions in the province except Sarayan.

Studies show that hand-woven carpets of the individual regions display unique design patterns including medallion corner, multiple-panel, vagirei, straipped, kheshti and wall-to-wall. Moreover, some of the patterns used in different regions share the same style - khesti, although being attributed to a specific region, is seen to be the same as the one in the other regions in Southern Khorasan Province. One may refer to medallion corner as an another example which contains repetitions of twisted fish patterns and Sa'adi pattern.

Keywords

Main Subjects

References

  • اربابی، بیژن. (1385). ارزیابی شیوه­های طبقه­بندی طرح و نقش فرش ایران. گلجام، شماره11، 57-74.
  • اسفهرودی، زهرا. (1396). بررسی تحلیلی قابلیت­های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی شهر بیرجند در رونق فرش دستباف (با تأکید بر فرشبافی مود و درخش( مقطع تحصیلی (ارشد )؛ ایران، اردکان، دانشگاه علم و هنر، دانشکده هنر و معماری.
  • اشنبرنر، اریک. (1374). قالی­ها و قالیچه­های شهری و روستایی ایران. ترجمه مهشید تولایی و محمدرضا نصیری، تهران: یساولی.
  • افتاده، مریم. (1393). بررسی نقوش قالیچه­های بلوچی خراسان جنوبی. مقطع تحصیلی (ارشد )؛ ایران، سمنان، دانشگاه سمنان، دانشکده هنر.
  • برقی، سلمان. (1395). مطالعه طرح­ها و نقوش شاه عباسی در فرش­های طرح نایینی با تاکید بر نمونه فرش­های بافته شده در شهر طبس استان خراسان جنوبی، مقطع تحصیلی )ارشد)؛ ایران، تهران، دانشگاه پیام نور.

حسینی، مریم و صادقیان، حمید. (1391). مطالعه تطبیقی نقوش هندسی- گیاهی مشترک در نقشه های خشتی قالی بیرجند و چالشتر، پژوهش هنر، شماره4، 15-32.

  • خرّمی، مینا. (1394). پژوهشی در تاریخ استان خراسان جنوبی و پیشینه قالی دستباف آن. مجموعه مقالات همایش ملی فرش دستباف خراسان جنوبی، تدوین فرهاد خسروی بیژائم و حسین بارانی، چاپ اول، بیرجند؛ نشر چهاردرخت، صفحه 803- 824.
  • دریایی، نازیلا. (1386). زیبایی شناسی در فرش دستباف ایران. تهران: مرکز ملی فرش ایران.
  • رخشانی مقدم­، مطهره. 1395. بررسی علل رکود بازار فرش خراسان جنوبی. مقطع تحصیلی (ارشد)؛ ایران، مشهد، دانشگاه بین المللی امام رضا.
  • ژوله، تورج. (1381). پژوهشی در فرش ایران. چاپ اول، تهران: یساولی.
  • ژوله، تورج. (1381). برگی از قالی خراسان. چاپ اول، تهران: شرکت سهامی فرش ایران.
  • شاه بیگی، مرتضی. (1395). تاثیر مولفه­های فرهنگی بر نقوش فرش قائنات. مقطع تحصیلی(ارشد)؛ ایران، تهران، دانشگاه هنر.
  • شهریاری، مهدی. (1400). مطالعه تطبیقی طرح های قالی خشتی بیرجند و چهارمحال بختیاری. مقطع تحصیلی )ارشد)؛ ایران، اصفهان، دانشگاه هنر اصفهان.
  • صمیمی اول، محمد. (1383). اصول و مبانی طراحی فرش ایران. چاپ اول، تهران: عابد.
  • صور اسرافیل، شیرین. (1383). برکویر سبز جنوب) فرش خراسان(. چاپ اول، تهران: احیاء کتاب.
  • صفاران، الیاس؛ احمدپناه، ابوتراب و عاملی، فاطمه. (1395). بررسی نقش ماهی درهم (ریزه ماهی) در قالی بافی بیرجند، مطالعات هنر اسلامی، شماره 24، 59-78.
  • عاملی، فاطمه؛ الیاس صفاران و طیبه صباغ­پور. (1393). تحول نقش ریزه­ماهی در فرش شهرستان بیرجند طی دهه­های اخیر. گلجام (26): 31-45.
  • عاملی، فاطمه. (1393). تحول نقش ریزه ماهی در فرش شهرستان بیرجند طی دهه‌های اخیر. مقطع تحصیلی )ارشد)؛ ایران، تهران، دانشگاه پیام نور.
  • عاملی، فاطمه؛ الیاس صفاران و طیبه صباغ­پور. (1394). بررسی تغییرات فرش های ریزه ماهی در شهرستان بیرجند طی دهه های اخیر، گلجام، شماره26، 31-46.
  • عبدالله­زاده­ مقدم، اکرم، سلطانی، منا و خیراللهی، محمدرضا. (1400). بررسی ویژگی های ساختاری قالی بشرویه، هنرهای صناعی ایران، 137-148.
  • قلاسی مود، شیرمحمد و شعله قلاسی مود. (1391). قالی مود و تاریخچه آن. چاپ اول، مشهد: شعرا.
  • مریدی، محمدرضا؛ مراثی، محسن و مقنی پور، مجید. (1396). تحلیل علیت و عاملیت در دگرگونی های دو دهۀ اخیر قالی ایران (مناطق مورد مطالعه: خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی)، گلجام، شماره 32، 121-134.
  • مقنی پور، مجیدرضا و ظفرمند، جواد. (1400). مطالعه ارتباط مولفه های فرمی قالی ها و قالیچه های مناطق خراسان جنوبی و رضوی با هویت فرهنگی جوامع تولیدکننده آن، مطالعات فرهنگی-هنری خراسان جنوبی شماره2، 63-92.
  • یساولی، جواد. (1374) قالی­ها و قالیچه­های ایران. تهران: فرهنگسرا.
  • نصیری، محمدجواد. (1385). فرش ایران. تهران: پرنگ.

مصاحبه

  • صمیمی، محمدعلی؛ طراح فرش بیرجند، 10/5/99؛ اداره جهاد کشاورزی.
Negarineh Islamic Art
Volume 10, Issue 26
February 2024
Pages 36-53

Files

History

  • Receive Date: 19 December 2022
  • Revise Date: 05 March 2023
  • Accept Date: 16 March 2023

Share

How to cite

Statistics