Overruling Structural Pattern of the "Shirin Bathing" Works in the Persian Painting Tradition

Document Type : Original Article

Author

--

10.22077/nia.2023.5866.1672

Abstract

Shirin bathing narrative of Khamsa Nizami was one of the literary subjects that many artists tried to depict in various periods and schools of Persian painting and created great works. On the other hand, it seemed those pre-determined and defined visual conventions were assumed for each subject or literary narrative, in the tradition of Persian painting. Also, painters in every era and school were faithful and committed to the same structure in their works. Due to their continuity, these conventions became a structural model in the same literary subject. This article aimed to find the overruling structural pattern of the "Shirin bathing" works in the Persian painting tradition. It sought to answer the question, what were the structural similarities and differences between the paintings with the "Shirin Bathing" theme? This study was done by the descriptive-analytical method with a comparative approach, which collected library information and viewed pictures directly. The method of data analysis was qualitative. The structural similarity of the illustrations of Shirin bathing's narrative includes "guidelines and the focal point of the picture", " eye movement track in the picture and visual form" and "the direction of the figures gaze". Painters have used two parallel diagonal guidelines that created a 90-degree angle with the diameter of the painting to embed the elements of the painting, especially the figure of Khosrow and Shirin. The eye movement track in the picture was coordinated with the visual triangle. Due to a group of images having axial symmetry with another group, the direction of the eye movement track on the works was different. The direction of Khosrow's look at Shirin was slanted from top to bottom, like other "pictures of glance" in the tradition of Persian painting. On the other hand, although the painters were less deconstructive in portraying this narrative, the paintings were structurally different from each other in the "frame proportions" component.

Keywords

Main Subjects


  • افهمی، رضا. (1385). فرهنگ بصری حاکم بر بازنمایی در هنر هخامنشی، مطالعه موردی: تالار آپادانا، تخت‌جمشید، رساله دکتری رشته پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس.
  • آیت‌اللهی، حبیب‌الله. (1385). مبانی نظری هنرهای تجسمی. تهران: سمت.
  • پاکباز، رویین. (1387). دایرهالمعارف هنر، تهران: مؤسسه فرهنگ معاصر.
  • __________ . (1390). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: زرین و سیمین.
  • پیروزرام، شهریار و بینای مطلق، سعید. (1392). «بررسی مسأله خلاقیت در هنر سنتی»، جاویدان خرد، شماره 24، 29-46.
  • حسینی مطلق، ملیحه. (1389). «بررسی دو نگاره شیرین در چشمه و خسرو در حال نظاره در مکتب هرات و شیراز قرن نهم هجری»، کتاب ماه هنر، شماره 140، 34-39.
  • حکمتی، هدی. (1397). «بررسی طرح عشّاق در نگارگری ایرانی، مطالعه موردی: نگاره آب‌تنی شیرین در دو مکتب هرات و تبریز»، شباک، شماره 8، 29-35.
  • خندابی، سارا. (1399). «مطالعه بیش‌متنی نگاره‌های آب‌تنی شیرین در نگارگری ایرانی و نقاشی معاصر خسرو و شیرین بر مبنای آرای ژرار ژنت»، پژوهشنامه گرافیک و نقاشی، شماره 5، 38-52.
  • خواجوی کرمانی، محمود بن علی. (1393). سه مثنوی خواجوی کرمانی: همای و همایون، کمال‌نامه و روضه‌الانوار، تهران: متن.
  • خواجه احمد عطاری، علی‌رضا و پوررضائیان، مهدی. (1387). «مطالعه رابطه نگارگری و خوشنویسی از دوره مغول تا صفوی»، نگره، شماره 6، 83-95.
  • رادفر، ابوالقاسم. (1371). کتاب‌شناسی نظامی گنجه، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی پژوهشگاه.
  • رضایی اردانی، فضل‌ا... (1391)، «بررسی و مقایسۀ تحلیلی لیلی و مجنون نظامی و روایت‌های عربی این داستان»، ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه: مطالعات داستانی، شماره 1، 42-57.
  • زابلی‌نژاد، هدی. (1387). «بررسی نگاره‌های داستان خسرو و شیرین»، کتاب ماه هنر، شماره 126، 30-45.
  • صبحدم، م. (1332). «درباره نظامی و خمسه (خسرو و شیرین)»، شیوه، شماره 1، 69-78.
  • صفا، ذبیح‌ا... (1366)، تاریخ ادبیات در ایران، ج2، تهران: فردوس.
  • فرهاد، مهران. (1387). «بیت مصّور: پیوند بین متن و نقش در نسخه‌های شاهنامه»، نامه بهارستان، شماره 13 و 14، 103-118.
  • کنبی، شیلا. (1389). رضا عباسی اصلاح‌گر سرکش، مترجم: یعقوب آژند، تهران: فرهنگستان هنر.
  • گرابر، اولگ. (1383). مروری بر نگارگری ایرانی، مترجم: مهرداد وحدتی دانشمند، تهران: فرهنگستان هنر.
  • گودرزی، مرتضی. (1379). روش تجزیه و تحلیل آثار نقاشی: آثار کلاسیک، ج1، تهران: عطائی.
  • _____________ و جاودانی، ندا. (1385). «بررسی و مقایسه هفت نگاره ایرانی با موضوع واحد: دیدن خسرو شیرین را در حال آب‌تنی»، خیال شرقی، شماره 3، 99-106.
  • مانته، هارالد. (1382). ترکیببندی در عکاسی. مترجم: پیروز سیار، تهران: سروش.
  • مائیس، نظرلی. (1390). جهان دوگانه مینیاتور ایرانی: تفسیر کاربردی نقاشی دوره صفویه، مترجم: عباس‌علی عزتی، تهران: متن.
  • ممتحن، مهدی، حجت، عیسی و ناری قمی، مسعود. (1396). «تأملی در مفهوم و ارزش خلاقیت: ارزش خلاقانه معماری مبتنی بر الگو (مقایسه چارچوب ارزشی سنتی، معاصر و اسلامی)»، مطالعات معماری ایران، شماره 11، 43-84.
  • نقیب‌زاده، شادی و ناظری، افسانه. (1394). «ریخت شناسی نگاره سماع صوفیان منسوب به بهزاد»، نگارینه هنر اسلامی، شماره 7 و 8، 97-107.
  • Adle, Chahryar, (1975), “Recherche Sur le module et le trace’ correcteur dans la miniature orientale”, Le Monde Iranien et L’ Islam 3, Paris.
  • Chagnon, Michael. (2021). Flirting with the Radical: Intertextuality, Intervisuality, and Gendered Subversions in Manuscripts of Sūz u Gudāz. Journal of Material Cultures in the Muslim World, 2(1-2), 55-96.
  • Edgerly, John E. (1982). Surviving traditional art of Melanesia. The Journal of the Polynesian Society91(4), 543-579.
  • Papadopoulo, Alexandre, (1979), Islam and Muslim Art, T: Robert Erich Wolf, New York, Harry N. Adams.
  • URL1: https://art.thewalters.org/detail/83074/khusraw-watching-shirin-bathing-4
  • URL2: https://www.metmuseum.org/art/collection/search/446594
  • URL3: https://asia.si.edu/object/F1908.262/#object-content