Comparative study of the plastering designs of Sassanid and Seljuk eras in Khorasan ‎(Case study: Historical Monuments of Dargaz and Robat Sharaf)‎

Document Type : Original Article

Authors

1 Master student, Art Research, Faculty of Art, Neishabour University, Iran

2 Collage of Art /Neyshaboor

10.22077/nia.2022.5154.1595

Abstract

 
Abstract
One of the most significant Iranian architectural elements employed in the interior decoration of structures during the Great Khorasan era, before Islam, and the Islamic era is plaster design, which is renowned for its wide range of designs and superior craftsmanship. The closest comparable examples may be found in the Seljuk period. It appears that the plaster decorations of the Islamic period of Khorasan were produced based on the history of pre-Islamic plaster art. The two historical monuments of Robat Sharaf from the Seljuk era and Dargaz from the Sassanid era, which are the nearest landmarks of Khorasan in terms of time in both the pre-Islamic and Islamic periods, are the subject of this study. Plastering is one of its significant arrays. The majority of Sassand-era plastering structures can be found at the Dargaz Archaeological Site in northern Khorasan, which also displays the magnificence and splendor of that period's plastering culture. Additionally, Robat Sharaf holds a unique place in the history of Khorasan architecture during the Islamic era. This building is renowned throughout the world for its stunning gypsum arrays and their combination with brickwork, which is reminiscent of the continued practice of plastering from earlier times. The need for such research is highlighted by the paucity of research on the impact of Sassanid bedding art and the use of its motifs on buildings from the Islamic era in Khorasan. Consequently, the following inquiries are made in light of the significance of this matter in the development of Khorasan's art and architecture: what features, focusing on two renowned historical sites, distinguish the plaster patterns of the Sassanid and Seljuk eras in Khorasan? What similarities and distinctions exist between them? The analytical-comparison method was used in this study, and the findings demonstrate the stability of this art form after more than five centuries by demonstrating how many of the interior plaster decorations of the Robat Sharaf building, particularly in plant and geometric designs, are similar to Dargaz building.

Keywords

Main Subjects

References

  • فهرست منابع و مواخذ

    • احمدی، حسین، شکفته، عاطفه، 1390. تزیینات گچ‌بری در معماری قرون اولیه اسلامی ایران، فصلنامه ادبیات و هنر دینی، شماره 4، صص 150-125.
    • اکبری، امیر، 1390. تاثیر هنر و معماری ساسانی بر معماری عصر سلجوقی، فصلنامه تاریخ فقه و تاریخ تمدن، شماره 27، صص 103-79.
    • انصاری، جمال، 1365. گچ‌بری دوران ساسانی و تاثیر آن در هنرهای اسلامی، فصلنامه هنر، شماره 19، صص 373-318.
    • بشاش کنزق، رسول، 1376. قرائت کتیبه‌های بندیان درگز"دستگرد یزدشاپوران" گزارش های باستان شناسی1، تهران پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی کشور.
    • ب‍ورک‍ه‍ارت‌، ت‍ی‍ت‍وس، 1381، ه‍ن‍ر م‍ق‍دس‌ (اص‍ول‌ و روش‍ه‍ا)، ت‍رج‍م‍ه‌ ج‍لال‌ س‍ت‍اری‌، ت‍ه‍ران‌: س‍روش‌ ان‍ت‍ش‍ارات‌ ص‍دا و س‍ی‍م‍ا.
    • پوپ، آرتور اپهام، 1373، معماری ایران، غلامحسین صدری افشار، فرهنگان، چاپ سوم، تهران.
    • پوپ، آرتور اپهام،1387، گچبری های ساسانی، سیری در هنر ایران، زیر نظر آرتور اپهام پوپ و فیلیس اکرمن، ترجمه نجف دریابندری و دیگران، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
    • پوپ، آرتور اپهام، اکرامن، فیلیس، 1387، بررسی هنر ایرانی، زیر نظر سیروس پرهام، جلد سوم، تهران، علمی و فرهنگی.
    • ثعالبی، ابوالملک بن محمد، 1368. غرر الخبارالملوک الفرس و سیرهم، ترجمه محمد فضائلی، نقره، تهران.
    • حاتم، غلامعلی، 1379. معماری اسلامی در دوره سلجوقیان، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
    • دانشدوست، یعقوب، 1360. یادگارهای رباط شرف، سازمان میراث فرهنگی، فصلنامه اثر، شماره 5، پاییز، صص 39-1.
    • درک هیل، اولگ گرابر، 1375. معماری و تزیینات اسلامی، ترجمه مهرداد وحدتی، تهران، علمی و فرهنگی.
    • زمانی، عباس، 1355. تاثیر هنر ساسانی بر هنر اسلامی، وزارت فرهنگ و هنر، اداره کل نگارش.
    • زنده دل. حسن. 1377. استاد خراسان. ایران گردان. تهران.
    • رهبر، مهدی، 1376. کاوش‌های باستان شناسی بندیان درگز، گزارش‌های باستان شناسی 1، سازمان میراث فرهنگی، پژوهشکده باستان شناسی، تهران.
    • سجادی، علی، 1374. هنر گچ‌بری در معماری اسلامی ایران، فصلنامه علمی، هنری و فرهنگی اثر، سازمان میراث فرهنگی کشور، دوره 16، شماره 25، صص 214-194.
    • سجادی، علی، 1377. سیر تحول محراب، سازمان میراث فرهنگی کشور، چاپ اول، تهران.
    • شکفته، عاطفه، ۱۳۹۸، مطالعه تطبیقی آرایه های گچی در دو بنای شاخص در خراسان بزرگ: رباط شرف و مسجد فریومد (سلجوقی، خوارزمشاهی و ایلخانی)، زمستان, دوره 14 , شماره  52 ; صص 101 تا 121.
    • شیپمن، کلاوس، 1390. مبانی تاریخ ساسانیان، ترجمه کیکاووس جهانداری، فرزان روز، تهران.
    • شیخی علیرضا، آدینه علی، 1399. نقوش مهری و توپی‌های گچی ته آجری در تزیینات رباط شرف، نشریه هنرهای زیبا – هنرهای تجسمی، دوره 25، شماره 1، بهار، صص 98-87.
    • صدرایی، علی؛ قلی نژآد، مستنصر؛ کوهستانی، حسین؛ طغرایی، محمود؛ آذر، محیا؛ 1398. نبرد بهرام گور در کشمهین؛ بازنگری در برخی نقوش گچبری های بندیان درگز، مطالعات باستان شناسی، دوره 11، شماره 2، صص 190-171.
    • طبری، محمد بن جریر، 1366. تاریخ طبری – تاریخ الرسل الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ دوم، اساطیر، تهران.
    • کریمیان، الهه و تقی پور، فاطمه. 1381. رباط شرف. سازمان میراث فرهنگی کشور، اداره کل میراث فرهنگی خراسان واحد هنرهای دستی.
    • کیانی، محمد یوسف، 1376. تاریخ هنر معماری ایران دوره اسلامی، سمت، تهران.
    • گدار آندره، گدار یدا، سیرو ماکسیم، 1371. آثار ایران، ترجمه ابوالحسن سروقد مقدم، چاپ دوم، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد.
    • نوروزی، اعظم، 1387. آشنایی با شیوه‌های هنر گچ‌بری، ماه هنر، شماره 120، ص 105.
    • گیریشمن، رومن، 1350، هنر ایرانی در دوران پارتی و ساسانی، ترجمه بهرام فره وشی، جلد دوم، چاپ دوم، تهران، علمی فرهنگی.
    • منتشری، مهران، 1396. تاثیر هنر گچ بری دوران ساسانی بر تزیینات گچ بری معماری قرن 1 تا 5 هجری، فصلنامه علمی و تخصصی معماری سبز، شماره 8، صص 68-55.
    • منصوری امیر، کریمیان غلامرضا، 1391. هنر گچ‌بری دوره ساسانی در محوطه باستانی برزقاوله، کوهدشت، لرستان، فصلنامه علمی و پژوهشی هنرهای تجسمی نقش مایه، شماره 10، سال پنجم، صص 82-73.
    • هلین برند، رابرت، 1394. هنر و معماری اسلامی، ترجمه اردشیر اشراقی، چاپ چهارم، تهران: نشر روزنه.

     

     

    - Ferrier, R. W. (1995). The Arts of Persia, Publisher: Yale University Press

    منابع الکترونیکی:

    URL 1- http://dargaz.razavichto.ir/Index-fa.aspx(پایگاه میراث فرهنگی بندیان درگز، 20/7/1399)

    URL 2- https://www.isna.ir/service/photo  (ایسنا،15/5/1399)

    URL 3- https://Journal.art.ac.ir (مجله دانشگاه هنر،25/5/1399)

     

Negarineh Islamic Art
Volume 8, Issue 22
January 2022
Pages 171-190

Files

History

  • Receive Date: 23 March 2022
  • Revise Date: 23 June 2022
  • Accept Date: 09 July 2022

Share

How to cite

Statistics