Mirror Work of Imam Reza (A.S.) Holy Shrine’s Dāral-Sīyādah Portico

Document Type : Original Article

Author

Researcher at the Islamic Research Foundation of Astan Quds Razavi

Abstract

The mirror work is an Iranian art and it is subset of architectural decoration. The history of this art in Iran dates back to Safavid era, and afterward it turned to one of the most popular arts in Qajar period. As a result, Mashhad became one of the mirror work sites very soon due to the Shrine of Imam Reza (A.S.). In the Shrine of Imam Reza (A.S.) numerous places and porticos are decorated with beautiful and various mirrors. Dāral-Sīyādah is one of the porticoes that have been mirrored as well as using fresco and tile work.
In this descriptive-analytical article, the author seeks to answer the questions that when the mirror works of Shrine of Imam Reza (A.S.), and in particular, the Dāral-Sīyādah portico was done? Who and with what roles have been involved in Dāral-Sīyādah mirror works? What styles and patterns have been used in Dāral-Sīyādah mirror works? The findings indicate that the use of mirror works in the Shrine of Imam Reza (A.S.) goes back to the late Safavid and early Qajar periods and one of the earliest documents related to the mirror works of Dāral-Sīyādah belongs to the late thirteenth century AH. Along with the artists, officials

Keywords


  1. ابراهیمی، حسین علی. (1397). مالک کارخانه شیشه و آینه. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی، تاریخ مصاحبه 22 مرداد.
    1. احتشام کاویانیان، محمد. (1354). شمس الشموس یا انیس النفوس. بی‌جا.
    2. اشرف گنجوی، علی اصغر. (1387). استاد آینه‌کاری و معر‌ق‌کاری آستان قدس رضوی. مصاحبه‌کننده غلامرضا آذری خاکستر. آرشیو مرکز اسناد آستان قدس رضوی. شماره نوار کاست: 2922. شماره پرونده: 90، تاریخ مصاحبه 7 آبان.
    3. اعتماد السلطنه، محمد حسن‌خان. (1362). مطلع الشمس (تاریخ ارض اقدس و مشهد مقدس). با مقدمه و فهارس و اهتمام تیمور برهان لیمودهی. تهران: انتشارات فرهنگسرا.
    4. افضل الملک کرمانی، غلامحسین‌خان. (1389). ظفرنامه عضدی (زادالمسافر 1301ق). مقدمه، تصحیح و تحقیق محمدرضا قصابیان. مشهد: انصار.
    5. انوشیروانی، میترا. (1381). هنر آینه‌کاری و بررسی پیشینه آن در حرم مطهر امام رضا (ع). وزارت آموزش و پرورش. پایان‌نامه تحصیلی مقطع کارشناسی هنرهای تجسمی. مشهد: مرکز آموزش عالی فرهنگیان ثامن‌الحجج (ع).
    6. ایوانی، هادی. (1397). خانه‌های تاریخی مشهد. مشهد: انتشارات آرسس.
    7. تحقیقات تاریخی خراسان (گنبد مطهر). (1343). مترجم: حاج سید غلامرضا سعیدی، نامه آستان قدس (18): 65-70.
    8. جلالی، میثم. (1395 و 1398). بررسی میدانی.
    9. دستمالچیان، محمد (تهیه‌کننده و کارگردان). (بی‌تا). دست‌ها و نقش‌ها: آینه‌کاری(فیلم مستند به روایت استاد محمود جلالیان). مشهد: گروه مستند سیمای خراسان رضوی.
    10. جلالیان، مهدی. (1394 الف). استاد آینه‌کاری. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. جلسه اول. 4 اسفند.
    11. جلالیان، مهدی. (1394 ب).  استاد آینه‌کاری. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. جلسه دوم. 13 اسفند.
    12. جلالیان، مهدی. (1395 ج).  استاد آینه‌کاری. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. جلسه سوم. 15 آذر.
    13. حسینی، سید محسن. (1393). «دارالسیاده، رواق». دایرۀالمعارف آستان قدس رضوی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. 438-441.
    14. دیشیدی،‌ رضا. (1395). مدیر عامل پیشین سازمان عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا(ع). مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. 21 مرداد.
    15. رنگ‌آمیز،‌ محمد علی. (1387).استاد معرق‌کاری و نقشه‌کشی آستان قدس رضوی. مصاحبه‌کننده: غلامرضا آذری خاکستر. مشهد: آرشیو مرکز اسناد آستان قدس رضوی. شماره نوار کاست 2850. شماره پرونده 66. تاریخ مصاحبه 6 تیر.
    16. سادات، حسین. (1395 الف). استاد آینه‌کاری آستان قدس رضوی. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. جلسه اول. 6 تیر.
    17. سادات، حسین. (1395 ب). استاد آینه‌کاری آستان قدس رضوی. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. جلسه دوم. 8 مرداد.
    18. سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی. اسناد شماره 10/12893، 5/12920، 1/12885، 2/12923 تا 13/12923، 5/12924، 1/12925 تا 9/12925، 1/12927 تا 5/12927، 1/12950، 17/13166، 2/15228، 6/33397، 1/34888، 1/34902، 1/35381،  3/44858، 275/45155، 295/45155، 15/62373، 3/121051.
    19. سدیدالسلطنه مینابی بندرعباسی، محمد علی‌خان. (1362). سفرنامه سدیدالسلطنه (التدقیق فی سیر الطریق). تصحیح و تحشیه احمد اقتداری. تهران: انتشارات بهنشر.
      1. عطاردی، عزیزالله. (1371). تاریخ آستان قدس رضوی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انتشارات عطارد.
  2. فیض، عباس. (1324). بدر فروزان، قم: بنگاه چاپ.
    1. قاسم‌زاده، زهره و مهسا مرتضوی مهریزی. (1394). «بررسی نقوش و تکنیک‌های آینه‌کاری رواق روضه منوره». به کوشش مؤسسه آموزش عالی فردوس مشهد و علیرضا شیخی. در مجموعه مقالات همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر اسلامی. مشهد: انتشارات پرتونگار توس. 35-44.
    2. کفیلی، حشمت. (1393). «آینه‌کاری حرم». دایرۀ‌المعارف آستان قدس رضوی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. 72-73.
  3. کوزه‌گر، عباس. (1394). استاد آینه‌کاری. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. 26 دی.
  4. ملکی،‌ قاسم. (1395 الف). معمار و استاد آینه‌کاری آستان قدس رضوی. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. جلسه اول. 26 مرداد.
  5. ملکی،‌ قاسم. (1395 ب). معمار و استاد آینه‌کاری آستان قدس رضوی. مصاحبه‌کننده: میثم جلالی. جلسه دوم. 3 شهریور.
  6. مؤتمن، علی. (1348). راهنما یا تاریخ و توصیف دربار ولایتمدار رضوی (ع). مشهد: آستان قدس.
  7. نعمتی، بهزاد و حسین رزاقی. (1391). هنر در حرم. مشهد: مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی.